Τα όσα διαδραματίζονται στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, το τελευταίο 48ώρο και αναμένεται να έχουν αρκετά ακόμα επεισόδια στον «πόλεμο» των θεσμικών φορέων του αθλήματος, FIFA και UEFA με την υπό σύσταση Εuropean Super League και την οικονομική «επανάσταση» 12 κορυφαίων συλλόγων, αποτελούν, ήδη, βιώματα 20 ετών στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Το «σχίσμα» που άρχισε το 2001, με την αποχώρηση 24 ομάδων, τότε, από την FIBA, έχει διανύσει πορεία δυο δεκαετιών και ιδιαίτερα, τα πέντε τελευταία χρόνια, έχει γίνει πολύ βαθύτερο, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα εξευτελισμού του ευρωπαϊκού μπάσκετ, την ταυτόχρονη χρονικά διεξαγωγή παιχνιδιών της Ευρωλίγκας και αυτών των Εθνικών ομάδων στα «παράθυρα» των προκριματικών των Ευρωμπάσκετ. Με τις Εθνικές ομάδες, δηλαδή, να μην χρησιμοποιούν τους πρωτοκλασάτους διεθνείς παίκτες τους, επειδή, οι ομάδες της Ευρωλίγκας, εμμέσως πλην σαφώς, δεν τους επιτρέπουν, αν όχι τους «απαγορεύουν» να τιμήσουν την φανέλα της Εθνικής ομάδας των χωρών τους. Γιατί, οι ευρωπαϊκές ομάδες πληρώνουν αυτούς τους διεθνείς παίκτες, με παχυλά συμβόλαια και επειδή το χρήμα ορίζει, σχεδόν, τα πάντα, τους καθιστά εγκλωβισμένους στα μεγάλα ευρωπαϊκά κλάμπ. Δηλαδή, με απλά λόγια, κάθε ευρωπαϊκός σύλλογος, όσο μεγάλος και αν είναι, όσες χιλιάδες ή και εκατομμύρια φιλάθλων τον ακολουθούν, είναι υπεράνω κάθε Εθνικής ομάδας.
Αυτός ο παραλογισμός στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, καλά κρατεί από το 2017 και το χειρότερο είναι ότι έχει εξελιχθεί σε συνήθεια, απαξίωση των φίλων του μπάσκετ σε όλη την Ευρώπη και γενικότερη απαξίωση για το δεύτερο δημοφιλέστερο άθλημα στην Γηραιά ήπειρο.
Τότεήτανη ECA, τώραη European Super League
Yπάρχει, σχεδόν, απόλυτη αντιστοιχία των κινήσεων που έκαναν τότε οι ευρωπαϊκοί σύλλογοι και οι οποίοι δεν ήταν οι πλουσιότεροι του ευρωπαϊκού μπάσκετ, με την κίνηση των δώδεκα εύπορων και διάσημων ποδοσφαιρικών ομάδων. Και τότε οι ομάδες του μπάσκετ αποχώρησαν από το κύπελλο πρωταθλητριών της FIBA, με την σύσταση της ECA του Εδουάρδο Πορτέλα για την απονομή μεγαλύτερων εσόδων και τώρα, οι κορυφαίες ισπανικές, αγγλικές και ιταλικές ομάδες σήκωσαν την «σημαία» του…ευρώ, για τον ίδιο λόγο. Ο στόχος μεγαλύτερων εσόδων από την διοργανώτρια αρχή. Και όταν η θεσμική αρχή δεν μπορεί να τα δώσει, δημιουργείται μια νέα διοργάνωση από την «αφρόκρεμα» των πλουσίων ομάδων και παραδοσιακών δυνάμεων ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου και μπάσκετ. Έχει τον χαρακτήρα, αλλά και την πραγματική έννοια της «κλειστής λίγκας» και με την δύναμη των υψηλότερων οικονομικών εσόδων, πορεύεται.
Τα έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ, θα είναι το…γήπεδο για να παίξουν… μπάλα, έστω και οι 12 μόνο ομάδες της European Super League. Τα έσοδα των εκατομμυρίων ευρώ, ήταν το…υποσχόμενο, νέο γήπεδο των 11 ομάδων του ευρωπαϊκού μπάσκετ που υπέγραψαν 10ετή εγγυημένα συμβόλαια, το 2016, αλλά λίαν προσφάτως, «σήκωσαν» νέα…σημαία «επανάστασης» στο «επαναστατικό κίνημα» του 2001.
Η FIBA… θεατής στο κατακερματισμένο ευρωπαϊκό μπάσκετ
Υπάρχει, όμως και σαφής, ευκρινέστατη, ειδοποιός διαφορά σε δυο γεγονότα.
Πρώτον, η FIBA που είχε γενικό γραμματέα, τον Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς, έδινε ελάχιστα χρήματα στις ομάδες. Είχε μείνει πολύ πίσω από την εξέλιξη των οικονομιών των ευρωπαϊκών χωρών. Ο αείμνηστος «Μπόρα» δεν είχε κάνει την παραμικρή πρόβλεψη για την σύναψη οικονομικών συμφωνιών με χορηγούς, ώστε να έδινε στις ομάδες του Πρωταθλητριών, περισσότερα χρήματα και ενεμφανίσθη από το…πουθενά, ο Καταλανός Τζόρντι Μπερτομέου, να συσπειρώσει τις ευρωπαϊκές ομάδες, τάζοντας περισσότερα χρήματα και στην συνέχεια «λαγούς με πετραχήλια». Οι εφτά εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών ομάδων μπάσκετ που συγκεντρώθηκαν στην Αθήνα, πριν από μια εβδομάδα, είδαν τους «λαγούς», αλλά όχι και τα «πετραχήλια». Παρεμπιπτόντως, είναι εν δυνάμει 10 οι ομάδες μπάσκετ που θα βρεθούν απέναντι από τον εκτελεστικό διευθυντή της Ευρωλίγκας, στην έκτακτη σύσκεψη-γενική συνέλευση της 26ης Απριλίου.
Στον συγκριτικό αντίποδα, η UEFA δεν δίνει «ψίχουλα» στις ομάδες του Τσάμπιονς Λιγκ. Κάθε άλλο. Για του λόγου το αληθές, δεν χρειάζεται άλλο παράδειγμα από τον εκάστοτε πρωταθλητή Ελλάδας που αν προκριθεί και φτάσει στους ομίλους του Τσάμπιονς Λίγκ, βάζει στα ταμεία του 30+ εκατομμύρια ευρώ. Ο πρωταθλητής του ελληνικού, επαγγελματικού ποδοσφαίρου που προέρχεται από την χώρα που είναι στο running της UEFA, στην 20η θέση. Τι δίνει αυτή η θέση: Ο πρωταθλητής στον 1ο προκριματικό γύρο του Champions League. Ο δεύτερος, ο τρίτος και ο Κυπελλούχος στον δεύτερο προκριματικό γύρο του Europa Conference League. Δεν υπάρχει πέμπτη ομάδα για να συμμετάσχει στο Europa League.
Επίσης, στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, υπήρχε ευρεία εκπροσώπηση «επανάστασης» από 14 χώρες, με μεγάλες, μικρομεσαίες ομάδες, αλλά αμελητέες ποσότητας ομάδες (η ελβετική Λουγκάνο), ενώ στο ποδόσφαιρο, σύλλογοι που εκπροσωπούν μόνο τρείς χώρες, Αγγλία, Ισπανία και Ιταλία, αποχωρούν και τα μέλη τους δηλώνουν παραίτηση από την UEFA.
Στην Ευρωλίγκα, οι «αιώνιοι» έχουν κλειστά συμβόλαια εγγυημένης συμμετοχής, ακόμα και αν δεν παίζουν στην επαγγελματική «λίγκα», όπως συμβαίνει με τον Ολυμπιακό, τα δυο τελευταία χρόνια. Τρίτο συμβόλαιο και δικαίωμα συμμετοχής δεν υπάρχει για το ελληνικό, επαγγελματικό μπάσκετ. Κανένα βαθμολογικό κριτήριο από την ελληνική «λίγκα» για συμμετοχή στην Ευρωλίγκα. Όπερ και σημαίνει ότι όποια ομάδα και να κατακτήσει το ελληνικό πρωτάθλημα, στο «κλειστό κλάμπ» δεν ανοίγει την…πόρτα. Μόνο αν δεχτεί πρόσκληση-wild card από τα χέρια του Μπερτομέου…
Στην έκβαση αυτών των είκοσι ετών της «επανάστασης» στο ευρωπαϊκό μπάσκετ, όποια ομάδα θέλει, συμμετέχει σε όποια διοργάνωση επιθυμεί και συμφωνεί, αναλόγως με το οικονομικό αντάλλαγμα. Και πάλι το ελληνικό παράδειγμα του Προμηθέα, είναι τρανό απόδειξης. Έπαιξε στο Τσάμπιονς Λίγκ της FIBA, με αγωνιστικό κριτήριο από την κατάταξη στο ελληνικό πρωτάθλημα, αλλά ο ιδιοκτήτης του, Βαγγέλης Λιόλιος, αποφάσισε να αλλάξει ρότα και συμφώνησε με το Eurocup της Ευρωλίγκα. Παρόμοιες αλλαγές συμμετοχών, έχουν γίνει εκατέρωθεν. Εξαρτάται από το «τόσα δίνω, πόσα θες» όπως είναι και ο στίχος.
Δεύτερον, η FIBA είναι ο καλύτερος…θεατής, αν όχι και…χειροκροτητής της εξέλιξης που έχει η Ευρωλίγκα, σε αυτά τα 20 χρόνια. Στην οκταετία 2002-2010, η FIBA Europe, υπό την προεδρία του Γιώργου Βασιλακόπουλου, προάσπισε όσο δυνατότερα μπορούσε, τον θεσμικό φορέα του αθλήματος στην Ευρώπη. Εκτός της επικοινωνιακής διαμάχης ευρωπαϊκής ομοσπονδίας της FIBA με την ULEB και των προειδοποιήσεων που είχε κάνει για την οικονομική εξάρτηση της «βιτρίνας» του ευρωπαϊκού μπάσκετ και της απόσχισης του από τους δεκάδες άλλους συλλόγους που ήταν και είναι το «σώμα» του αθλήματος, είχε προστατεύσει το κύρος και την απήχηση των Εθνικών ομάδων σε κάθε χώρα.
Η κατάργηση των ομοσπονδιών των πέντε ηπείρων από την παγκόσμια ομοσπονδία μπάσκετ και η λειτουργία της…μίας FIBA (one FIBA), αποτέλεσε και την καλύτερη ευκαιρία της Ευρωλίγκα να αποκτήσει καθεστωτική αντίληψη, να παγιώσει το fomat της και να το διευρύνει σταδιακά στις 18 και στις 20 ομάδες, να μην έχει την αναγνώριση του παγκόσμιου θεσμικού φορέα, αλλά να μπορεί να κάνει επίδειξη ισχύος στην εκπροσώπηση του ευρωπαϊκού μπάσκετ, παγκοσμίως.
Και η FIBA; Παρατηρητής του ιδιωτικού συνεταιρισμού που έχει παλαιότερα, μεμονωμένες «κραυγές» αντίδρασης και προσφάτως, συνταυτιζόμενες φωνές που μετατρέπονται σε…πράξεις. Και μόνο το γεγονός ότι ο Παναθηναϊκός και ο Ολυμπιακός, έστω και μέσω εκπροσώπων τους και όχι μέσω των ιδιοκτητών τους, βρέθηκαν στο ίδιο τραπέζι, με την ίδια παραδοχή και εκτίμηση ότι «δεν πάει άλλο» στην απώλεια εσόδων που είχαν υπογράψει στα 10ετή συμβόλαια τους, σημαίνει πολλά…
Τι έχει συμβεί στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο στις δυο τελευταίες ημέρες και όχι στην παρέλευση… 20 ετών;
Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, Μπόρις Τζόνσον εξέφρασαν την αντίθεση τους στην European Super League. Ο Έλληνας επίτροπος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δήλωσε το ίδιο. Αλλά κυρίως, η FIFA και η UEFA, με αραγές μέτωπο, προειδοποίησαν για άμεσο αποκλεισμό των ομάδων που έχουν ήδη προκριθεί στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Για αποβολή τους από τις επαγγελματικές «λίγκες» των χωρών τους. Για αποκλεισμό των παικτών τους από όλες τις διοργανώσεις Εθνικών ομάδων. Ευρωπαϊκά και παγκόσμια πρωταθλήματα. Για καταγγελία στην επιτροπή ευρωπαϊκού ανταγωνισμού και προσφυγή στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για διαφύγοντα κέρδη.
Ο Έλληνας γενικός γραμματέας της FIBA, Aνδρέας Ζαγκλής «κληρονόμησε» την απόλυτη, «ετσιθελική» άποψη των ευρωπαϊκών συλλόγων για την συμμετοχή τους σε δυο διοργανώσεις της Ευρωλίγκα και ισάριθμες της δικής του αιγίδας. Ο προκάτοχος του, αείμνηστος, Πάτρικ Μπάουμαν είχε αποπειραθεί με την απονομή 30 εκ. ευρώ να προσελκύσει την ελίτ των ομάδων της Ευρωλίγκα, αλλά «ηττήθηκε» από τα 35 εκ. του Μπερτομέου και τέσσερα χρόνια μετά οι ομάδες-αποδέκτες τα… ψάχνουν στα ταμεία τους…
Στο ευρωπαϊκό μπάσκετ και στη ελβετική πόλη MIies, την έδρα της FIBA, ο κ. Ζαγκλής αναμένει την «ωρίμανση των συνθηκών» και την εξέρευση της «χρυσής τομής» για συμφωνία με την Ευρωλίγκα, έως ότου, η Βαρκελώνη προχωρήσει στην ειλλημένη απόφαση της για “κλειστή λίγκα”…