Ο Δαλματός Tony Kozelj υπερηφανεύεται για τα μεταλλεία χρυσού της Θάσου
Ακούγοντας κάποιον να προφέρει το όνομά του πιστεύεις πως έχει ιταλική καταγωγή. Η σελίδα του στο facebook είναι γεμάτη από αναπαραστάσεις αρχαίων μνημείων που ο ίδιος σχεδιάζει. Ήρθε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1969 και την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα. Επισκέφθηκε τη Θάσο το 1980 αναζητώντας τα μεταλλεία χρυσού που αναφέρει ο Ηρόδοτος και όταν το πανεπιστήμιο όπου εργάζονταν αρνήθηκε να του δώσει άδεια άνευ αποδοχών αυτός εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νησί συνεχίζοντας την έρευνά του.
Σήμερα, έχοντας συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του ο πληθωρικός Tony Kozelj με καταγωγή από τη Δαλματία έχει κάθε λόγο να περηφανεύεται ότι μαζί με τον Γάλλο αρχαιολόγο Άρθουρ Μίλερ ανακάλυψαν πρώτοι τα αρχαία μεταλλεία χρυσού της Θάσου που αναφέρει ο Ηρόδοτος σε πολλά βιβλία του και είναι ένας από τους λιγοστούς αρχαιολόγους που ερεύνησε και μελέτησε συστηματικά την ιστορική διαδρομή των αρχαίων λατομείων μαρμάρου στο πανέμορφο και κατάφυτο βορειοελλαδίτικο νησί της Θάσου.
Η ανασκαφή στο λόφο Καστά της Αμφίπολης στάθηκε αφορμή για να φωτιστεί το επιστημονικό έργο του περισσότερο απ’ ότι ο ίδιος είχε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια με την ιδιότητα του αρχαιολόγου και αρχιτέκτονα μηχανικού της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών. Πολύτιμος συνεργάτης και συνοδοιπόρος στο 40χρονο ερευνητικό του ταξίδι η σύντροφος της ζωής του Manuela Wurch – Kozelj επίσης αρχιτέκτων μηχανικός που εργάζεται στη Θάσο για λογαριασμό της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών.
Η συνάντηση μαζί τους μια πραγματική εμπειρία. Όταν τους ζητήθηκε να μιλήσουν το έκαναν υπό έναν άτυπο «όρο», ν’ αποκατασταθεί η ιστορική πραγματικότητα της προέλευσης των μαρμάρων από το οποίο είναι κατασκευασμένο το ταφικό μνημείο της Αμφίπολης.
Οι τεχνικές εξόρυξης και επεξεργασίας
Ακόμα πιο εντυπωσιακή ήταν η τεχνική που χρησιμοποιούνταν για την κατασκευή των λεγόμενων κανελούρων στους κίονες, οι αυλακιές δηλαδή που υπάρχουν πάνω στους κίονες. Αρχικά οι γλύπτες στο λατομείο δημιουργούσαν μικρές κανελούρες στην αρχή και στο τέλος του κίονα. Όταν αυτός μεταφέρονταν στην οριστική του θέση ο γλύπτης ένωσε τις πάνω με τις κάτω κανελούρες και στη συνέχεια τοποθετούσε τα κιονόκρανα αφού όμως πρώτα σφυρηλατούσε την κορυφή και τη βάση του κίονα για να υπάρχει τέλεια συγκρότηση. Η τεχνική αυτή ήταν μοναδική και όπως υπογραμμίζει ο κ. Kozelj έκανε κάθε κίονα να είναι μοναδικός, κανένας κίονας δεν ήταν ίδιος με τον άλλο αφού όλοι σκαλίζονταν στο χέρι και ο καθένας είχε τη δική του τέλεια εφαρμογή».
Οι τεχνικές εξόρυξης του μαρμάρου φανερώνουν τη μαεστρία των εργατών της εποχή αλλά κυρίως τη μεγάλη θέλησή και υπομονή να εκμεταλλευτούν με κάθε τρόπο αυτό το πλούσιο ορυκτό πέτρωμα. Για την εξόρυξη ενός όγκου μαρμάρου από το φυσικό βράχο, (αφού πρώτα είχε επιλεγεί το κατάλληλο μέρος και είχαν προσδιοριστεί οι διαστάσει του όγκου ανάλογα με τη χρήση που θα είχε), οι εργάτες λάξευαν μια περιμετρική αύλακα για ν’ απελευθερώσουν τρεις πλευρές. Στην μπροστινή όψη εκτελούνταν προσεκτικό πελέκημα του όγκου και ανοίγονταν φωλιές για την τοποθέτηση των σφηνών και αβαθείς οπές για την τοποθέτηση των βελονιών. Για την απελευθέρωση του όγκου χτυπούσαν δυνατά με τη βαριά στις σφήνες που τις είχαν τοποθετήσει στις φωλιές και στη συνέχεια πάνω στα βελόνια ώστε να επιτευχθεί η απόσπαση του υλικού σύμφωνα με το πλάτος της λατόμησης του φυσικού βράχου. Έτσι, προκαλούνταν εξάπλωση κυματισμών με τελικό αποτέλεσμα το «σχίσιμο» του όγκου.
Πηγή: www.news.gr