Κυρίες και κύριοι! Βρισκόμαστε στην εποχή που ο Κολόμβος ΔΕΝ έχει ανακαλύψει την Αμερική, ο Γουτεμβέργιος ΔΕΝ έχει ανακαλύψει την τυπογραφία, δεν έχουν γίνει οι Σταυροφορίες… Ωστόσο, μια μπύρα που πίνουμε μέχρι σήμερα, υπάρχει ήδη!
Αυτή είναι η χιλιετής ιστορία της παλαιότερης ζυθοποιίας στον κόσμο. Λίγες (για την ακρίβεια μάλλον καμία) επιχειρήσεις έχουν τη μακροβιότητα της Weihenstephan.
Όλα ξεκίνησαν σε ένα μοναστήρι στα 725 μ.Χ.!
Ένας μοναχός, ο Saint Corbinian, μαζί με άλλους 12 συντρόφους του μοναχούς (άγνωστο αν ο αριθμός είναι τυχαίος ή έχει βιβλικές παραπομπές) ίδρυσαν ένα μοναστήρι Βενεδικτίνων πάνω στο λόφο Naehrberg. Και μαζί την ζυθοποιητική παράδοση της Weihenstephan.
Γράφει η Λήδα Δεληγιάννη
Η πρώτη ιστορική αναφορά του ονόματος Weihenstephan είναι το 768. Κοντά στο μοναστήρι υπάρχει μια έκταση που καλλιεργείται λυκίσκος. Το μοναστήρι έχει κάποια ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Ο άνθρωπος που εκμεταλλευόταν την καλλιέργεια αυτή πλήρωνε ένα φόρο στο μοναστήρι που άγγιζε το 10% της αξίας παραγωγής. Ενώ το μοναστήρι επεξεργαζόταν το λυκίσκο από το χωράφι αυτό.
Το 955, κατά την εισβολή τους στην Ευρώπη, τα φύλα των Μαγυάρων, δηλαδή οι σημερινοί Ούγγροι, κατέστρεψαν το μοναστήρι στο λόφο Weihenstephan. Οι Βενεδικτίνοι μοναχοί αναγκάστηκαν να ξαναχτίσουν το μοναστήρι με τα ίδια τους τα χέρια.
Το 1040 αρχίζει η επίσημη, εμπορική παραγωγή μπύρας στο μοναστήρι Weihenstephan. Ο τότε επικεφαλής του μοναστηριού, Abbott Arnold εξασφάλισε από το τότε κυβερνήτη του Freising (της κοντινής πόλης, στην οποία υπαγόταν διοικητικά το μοναστήρι και τα γύρω χωράφια) την άδεια να παράγει και να πουλά μπύρα.
Η ίδρυση της επίσημης ζυθοποιίας Weihenstephan είναι γεγονός.
Μέχρι τα 1463, το μοναστήρι καταστράφηκε ολοσχερώς 4 (!) φορές από πυρκαγιά, χτυπήθηκε από έναν ισχυρότατο σεισμό ενώ ο πληθυσμός των μοναχών ξεκληρίστηκε 3 φορές από τρεις μολυσματικές επιδημίες! Το μοναστήρι όμως πάντοτε αναστηλωνόταν ενώ οι μοναχοί του φρόντιζαν πάντα να διατηρούν ανέγγιχτη την τέχνη της καλής ζυθοποιίας.
Το 1516, ο Δούκας Γουιλιέλμος ο Δ’ της Βαυαρίας εξέδωσε το νόμο Περί Καθαρότητας της Μπύρας (το περίφημο Rheinheitsgebot). Με βάση το νόμο αυτό μόνο κριθάρι, λυκίσκος και νερό έπρεπε να χρησιμοποιούνται σε αυτό που θα λέγαμε αυθεντική μπύρα.
Η περίφημη βαυαρέζικη μπύρα είχε μόλις «θεμελιωθεί». Ωστόσο η Weihenstephan υπήρχε ήδη και ήταν η μπύρα πρότυπο που πληρούσε τα ποιοτικά αυτά κριτήρια!
Στους αιώνες που ακολούθησαν τα καζάνια έκαναν τη δουλειά τους στις εγκαταστάσεις του μοναστηριού, παράγοντας την πολύτιμη «θολή» μπύρα.
Το 1803, με μια υπογραφή που μπήκε κάτω από ένα διάταγμα, το ιστορικό μοναστήρι Βενεδικτίνων πέρασε στο κρατίδιο της Βαυαρίας. Μαζί και όλη η ιδιοκτησία του.
Η ζυθοποιία του όμως δεν πειράχτηκε (θα ήταν πιθανόν σαν να έσφαζαν τη χρυσοτόκο όρνιθα…). Η παραγωγή γινόταν από τους μοναχούς, υπό την υψηλή διοικητική εποπτεία της κοσμικής εξουσίας του κρατιδίου.
Το 1852, εγκαθίσταται στο Weihenstephan το Κρατικό Κολέγιο Γεωργίας, το οποίο στη συνέχεια μετατρέπεται σε ακαδημία. Η ζυθοποιία της Weihenstephan γίνεται πλέον… ακαδημαϊκού επιπέδου.
Δίπλα στους μοναχούς, οι τότε επιστήμονες μαθαίνουν την τέχνη της ζυθοποιίας και με τις γνώσεις της Χημείας και άλλων επιστημών, που αποκτά σιγά σιγά η ανθρωπότητα, η παραγωγή της μπύρας απογειώνεται σε άλλα επίπεδα…
Το ίδρυμα της Weihenstephan περνά πλέον επισήμως στο Πολυτεχνείο του Μονάχου το 1930.
Και ο λόφος του Weihenstephan, με επίκεντρο το μοναστήρι, γίνεται το παγκόσμιο κέντρο τεχνογνωσίας παραγωγής μπύρας. Φοιτητές και δυνάμει επιχειρηματίες της ζυθοποιίας από όλο τον κόσμο, πάνε στο λόφο εκείνο της Βαυαρίας για να μάθουν όσα πρέπει να ξέρουν για την παραγωγή του… χρυσού στο ποτήρι: της μπύρας.
Το 1921, η ζυθοποιία παίρνει το όνομα Ζυθοποιία Weihenstephan Του Βαυαρικού Κράτους. Και από το 1923, το επίσημο λογότυπο της μπύρας είναι η σφραγίδα του βαυαρικού κράτους (κρατιδίου για την ακρίβεια).
Η παλαιότερη μπύρα του κόσμου σήμερα
Σήμερα η Weihenstephaner (όπως είναι το εμπορικό trademark) παράγει 12 διαφορετικούς τύπους μπύρας (μαύρη, pilsner, εποχιακή lager, ακόμη και μπύρα χωρίς αλκοόλ). Η παραγωγική δύναμη αγγίζει τα 23.000.000 λίτρα. Και αν ακούγεται μικρή ποσότητα συγκριτικά με αυτές που παράγοντα στις αμερικανικές ζυθοποιίες μαμούθ, σημειώνεται ότι η Weihenstephan παράγεται με τον παραδοσιακό μοναστηριακό τρόπο…
Η μπύρα Weihenstephaner είναι ουσιαστικά ένα προϊόν που παράγεται από μια δημόσια επιχείρηση (!), το οποίο εξάγεται σε περισσότερες από 30 χώρες του κόσμου, της Ελλάδας συμπεριλαμβανομένης.