Με σχεδόν τρία εκατομμύρια ΑΤΜ σε όλο τον κόσμο, ο περισσότερος κόσμος  σήμερα δεν μπορεί να φανταστεί ότι το μηχάνημα αυτόματης ανάληψης είναι μια πολύ πρόσφατη ανακάλυψη και όχι κάτι που υπήρχε από πάντα.
Γράφει η Ελένη Λογοθέτη
Για την ακρίβεια, μόλις την δεκαετία του 60, οι τράπεζες σε όλο τον πλανήτη άρχισαν να λανσάρουν δειλά παρόμοια μηχανήματα, που όμως δεν έβρισκαν ανταπόκριση από τους πελάτες τους – επιχειρηματίες και ιδιώτες προτιμούσαν να περιμένουν μέχρι να ανοίξουν οι τράπεζες το επόμενο πρωί και να κάνουν τις συναλλαγές τους στο γκισέ.
Το 1966, στην μακρινή Ιαπωνία, οι τράπεζες χρησιμοποιούσαν ένα μηχάνημα ανάληψης μετρητών που ονομαζόταν «Computer Loan Machine» (Αυτόματο Μηχάνημα Δανείων, σε ελεύθερη μετάφραση)  και παρείχε μετρητά ως δάνειο τριών μηνών με επιτόκιο 5%, με την εισαγωγή μιας πιστωτικής κάρτας.
Στις ΗΠΑ, ο Luther George Simjian ανέπτυξε και κατοχύρωσε ως πατέντα το Bankograph. Ο «τραπεζογράφος» ήταν μια αυτοματοποιημένη μηχανή καταθέσεων φακέλων (στους οποίους οι πελάτες έβαζαν κέρματα, μετρητά και επιταγές) και δεν είχε χαρακτηριστικά διανομής μετρητών. Ένα τέτοιο μηχάνημα εγκαταστάθηκε στην πόλη της Νέας Υόρκης το 1961 από την City Bank, αλλά αφαιρέθηκε μετά από έξι μήνες λόγω έλλειψης… ενδιαφέροντος από τους πελάτες.   Αυτό που είναι κοινά αποδεκτό ως το πρώτο ΑΤΜ, είναι το πρώτο μηχάνημα που λειτούργησε στις 27 Ιουνίου 1967, σε υποκατάστημα της τράπεζας Barclays στο ‘Ενφιλντ του βόρειου Λονδίνου. Ο άνθρωπος που «εγκαινίασε» την νέα εποχή στην ανάληψη μετρητών ήταν ο τότε διάσημος Βρετανός ηθοποιός  Ρεγκ Βάρνι.
Ο Βάρνι φωτογραφίζεται να κάνει την πρώτη ανάληψη χρημάτων από το νέο μηχάνημα.
Η εφεύρεση και η δημιουργία του πρώτου ΑΤΜ έγινε  από μία  ομάδα μηχανικών της εταιρίας εκτύπωσης De La Rue με επικεφαλής τον Τζον Σέπαρντ Μπαρόν, εξ’ ού και η πρώτη ονομασία του:  «De La Rue Automatic Cash System» ή  DACS.
Οι συναλλαγές στο μηχάνημα Barclays-De La Rue ξεκίνησαν με την εισαγωγή χαρτονομισμάτων που εκδίδονταν από τα ταμεία της τράπεζας και τα οποία «μαρκάρονταν» με άνθρακα-14, προκειμένου το μηχάνημα να τα αναγνωρίζει και να τα αποδέχεται. Αργότερα, το σημάδι του άνθρακα αντικαταστάθηκε με ένα εξαψήφιο προσωπικό αναγνωριστικό αριθμό (PIN).
Το υποκατάστημα της Barclays  που μπήκε το πρώτο από τα έξι μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χρημάτων που είχε παραγγείλει η τράπεζα.
Το μηχάνημα του Μπαρόν κέρδισε την πρωτιά όχι γιατί δεν το είχε σκεφτεί κανείς άλλος αλλά γιατί το στοίχημα, πρόλαβε και βγήκε στην άγορα εννέα ημέρες νωρίτερα από το αντίστοιχο σουηδικό Bankomat και ενα μήνα πριν του αγγλικού Chubb MD2, που προωθούσε η Westminster Bank.
Ο ίδιος ο Μπαρόν είχε δηλώσει τότε: «Ξαφνικά σκέφτηκα  ότι θα πρέπει να υπάρχει τρόπος να μπορώ να έχω χρήματα όποτε θέλω, οπουδήποτε στον κόσμο ή στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι σκέφτηκα τους αυτόματους πωλητές σοκολάτας, αλλά αντικατέστησα τη σοκολάτα με μετρητά».
Ο Μπαρόν πέθανε στις 15 Μαΐου του  2010, σε ηλικία 84, σε νοσοκομείο της Σκοτίας. Για χρόνια μετά την εφεύρεσή του, έπαιρνε μπόνους μόνο 10 λίρες το χρόνο.
Το 2005 δόθηκε στον Μπάρον η βασιλική τιμητική διάκριση ΟΒΕ, για τις υπηρεσίες που προσέϕερε.
Και μερικές ενδιαφέρουσες πληροφορίες
ATM: Αρκτικόλεξο  από τη φράση «Αυτόματες Ταμειολογιστικές Μηχανές» ή στα αγγλικά «Automated Teller Machines»
Στον κόσμο ονομάζονται και automated banking machine (ABM)  cash point, cashline, minibank, cash machine, cash dispenser, bankomat
Για τον εορτασμό της 50ης επετείου, η Barclays μετέτρεψε σε χρυσό το ΑΤΜ στο υποκατάστημά της στο ‘Ενφιλντ, πρόσθεσε αναμνηστική πλάκα και κόκκινο τάπητα μπροστά από το μηχάνημα το οποίο χρησιμοποιούν οι πελάτες της.
Στην Ελλάδα τα πρώτα ΑΤΜ τοποθετήθηκαν την δεκαετία του 1980 (Alpha Bank το 1983, Citibank το 1985) και η χρήση τους άρχισε να εξαπλώνεται την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα.
Το βορειότερο ΑΤΜ πλανήτη βρίσκεται στην πόλη Λονγκγιαρμπίεν, στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας και το νοτιότερο στο σταθμό ΜακΜούρντο του Νότιου Πόλου.

TAGS
Επικαιρότητα