Ο αριθμός των ξεριζωμένων στον κόσμο λόγω των συγκρούσεων αυξήθηκε σε 65,6 εκατομμύρια το 2016, ένας αριθμός που αποτελεί νέο ρεκόρ, τονίζει η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) ανησυχώντας ιδιαίτερα για τις μετακινήσεις του πληθυσμού στο Νότιο Σουδάν.
Η αύξηση που καταγράφηκε το 2016 (+300.000 άνθρωποι) είναι σαφώς μικρότερη σε σχέση με την αύξηση το 2015 (+5,8 εκατομμύρια), επισημαίνει η ετήσια έκθεση της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες με θέμα τις Παγκόσμιες Τάσεις που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα ενόψει της 20ης Ιουνίου, της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφύγων.
Ο συνολικός αριθμός δεν είναι παρά μια “μικρή αύξηση”, ωστόσο “απ’ όποια γωνία κι αν το εξετάσει κανείς, ο αριθμός αυτός είναι απαράδεκτος”, δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής για τους Πρόσφυγες Φίλιππο Γκράντι.
Η πρώτη συνιστώσα των ξεριζωμένων στον κόσμο αφορά την εσωτερική μετατόπιση πολιτών μέσα στη ίδια τους τη χώρα. Ο αριθμός τους έφθασε τα 40,3 εκατ. στα τέλη του 2016 σε σχέση με τα 40,8 εκατ. το 2015. Η Συρία, το Ιράκ και η Κολομβία ήταν οι μεγαλύτερες εστίες εσωτερικών μετακινήσεων.
Με ένα σύνολο 22,5 εκατ. –το ήμισυ των οποίων είναι παιδιά– ο αριθμός των προσφύγων που καταγράφηκε πέρυσι είναι αντίθετα ο μεγαλύτερος που έχει καταγραφεί ποτέ.
Συρία: μια ξεχασμένη σύγκρουση;
Η σύγκρουση στη Συρία, που άρχισε το 2011, συνεχίζει να προκαλεί τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων (5,5 εκατ. συνολικά), με σχεδόν 825.000 νέες καταγραφές το 2016.
Η συνέχιση της κρίσης αυτής ανησυχεί έντονα την HCR, πόσο μάλλον που η έκκληση των ταμείων για ανθρωπιστική βοήθεια βρήκε μικρότερη ανταπόκριση φέτος σε σχέση με το 2016 και παρά τα δισεκατομμύρια δολάρια βοήθειας για τα οποία δεσμεύτηκε στις Βρυξέλλες η διεθνής κοινότητα. Αυτή η έλλειψη χρηματοδότησης προκαλεί φόβους στον Γκράντι ότι η Συρία γίνεται “μια ξεχασμένη σύγκρουση”.
Η HCR κρούει επίσης τον κώδωνα κινδύνου για την ταχεία επιδείνωση της κατάστασης στο Νότιο Σουδάν “μετά την καταστροφική αποτυχία των ειρηνευτικών προσπαθειών τον Ιούλιο”. Στο Νότιο Σουδάν η κρίση μετακίνησης είναι αυτή που έχει την ταχύτερη αύξηση στον κόσμο”, εξήγησε ο Γκράντι.
Ανεξάρτητη χώρα από το 2011, το Νότιο Σουδάν βυθίστηκε τον Δεκέμβριο του 2013 σε εμφύλιο πόλεμο με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και 3,7 εκατ. ανθρώπους που έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους. Σύμφωνα με την έκθεση, ο αριθμός των νοτιοσουδανών προσφύγων αυξήθηκε κατά 64% το τελευταίο εξάμηνο του 2016 για να φθάσει το 1,4 εκατομμύριο. Από τον Ιανουάριο, σχεδόν άλλο μισό εκατομμύριο πρόσφυγες καταγράφηκε.
Κάθε 3 δευτερόλεπτα
Στις βασικές διαπιστώσεις της έκθεσης, η HCR σημειώνει ότι οι νέες μετακινήσεις πληθυσμών παραμένουν σε πολύ υψηλό ποσοστό.
Στο σύνολο των ξεριζωμένων σε όλο τον κόσμο πέρυσι, 103 εκατ. άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους κατά τη διάρκεια του έτους, οι περισσότεροι από τους μισούς μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Αυτό αντιστοιχεί σε ένα νέο εκτοπισμένο κάθε 3 δευτερόλεπτα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Η πολύ μεγάλη πλειονότητα των προσφύγων βρίσκεται σε αναπτυσσόμενες χώρες ή σε χώρες μεσαίου εισοδήματος.
“Αυτή η σημαντική αστάθεια είναι η αντανάκλαση διαφόρων παραγόντων, όπως η συνεχιζόμενη απουσία διεθνούς συνεννόησης στο θέμα της υποδοχής των προσφύγων, καθώς και η εγγύτητα πολλών φτωχών χωρών σε σχέση με τις περιοχές όπου μαίνονται οι συγκρούσεις”, σύμφωνα με την HCR.
Η HCR τονίζει επίσης ότι:
- Ένας στους 113 ανθρώπους στον κόσμο είναι εκτοπισμένος.
- Σχεδόν τα δύο τρίτα των Σύρων έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.
- Ο Λίβανος έχει τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων αναλογικά με τον πληθυσμό του, με έναν στους έξι να είναι πρόσφυγας. Ακολουθεί η Ιορδανία (ένας στους 11) και η Τουρκία (ένας στους 28).
- Η Τουρκία έχει τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων (2,9 εκατ.), ακολουθεί το Πακιστάν (1,4 εκατ.) και ο Λίβανος (1 εκατ.).
- Υπήρχαν 2 εκατ. νέοι αιτούντες άσυλο το 2016. Η Γερμανία δέχτηκε τον μεγαλύτερο αριθμό. Ακολουθούν οι ΗΠΑ, η Ιταλία και η Τουρκία.
- Ασυνόδευτα παιδιά, κυρίως από το Αφγανιστάν και τη Συρία, έκαναν 75.000 αιτήσεις σε 70 χώρες το 2016. Ωστόσο τα στοιχεία δεν είναι πλήρη και ο αριθμός αυτός μπορεί να είναι μικρότερος από τον πραγματικό.
- Περίπου 189.300 πρόσφυγες έγιναν δεκτοί για επανεγκατάσταση σε 37 χώρες.
- Περίπου 552.000 πρόσφυγες επέστρεψαν στις χώρες καταγωγής τους, υπερδιπλάσιοι σε σχέση με το 2015. Οι περισσότεροι επέστρεψαν στο Αφγανιστάν.
- Σε τουλάχιστον 10 εκατομμύρια υπολογίζονται οι απάτριδες.