Μπορεί η αρχή του ελληνικού #metoo να ξεκίνησε χάρη στις αποκαλύψεις της Σοφίας Μπεκατώρου από τον αθλητισμό αλλά για μια ακόμη φορά ο συγκεκριμένος χώρος μοιάζει να βιώνει μια ιδιότυπη ‘’ομερτά’’. Απόλυτη σιγή και σιωπή (εκτός από την παράπλευρη υπόθεση του προπονητή ιστιοπολοϊας που κατηγορείται για παιδεραστία και βρίσκεται προφυλακισμένος) λες και η Ολυμπιονίκης μας ήταν ένα μεμονωμένο θέμα, μια εξαίρεση που δεν επιβεβαιώνει τους ισχύοντες κανόνες. Να ξεκαθαρίσω για όσα θα γράψω στη συνέχεια το αναγκαίο και απαραίτητο: Δεν ασχολούμαι με άλλους χώρους του αθλητισμού πλην του μπάσκετ οπότε δεν μπορώ και δεν δικαιούμαι να έχω άποψη. Δεν έχω την παραμικρή ιδέα για το τι και αν ισχύει…Ότι διαβάσετε από εδώ και κάτω αφορά σε ποσοστό 90% μόνο το συγκεκριμένο χώρο…
Βροχή λοιπόν πέφτουν οι καταγγελίες στον θεατρικό-καλλιτεχνικό χώρο για παραβατικές συμπεριφορές, λεκτικές ακρότητες κλπ. Κρίμα, που οι άνθρωποι που υπηρετούν τον πολιτισμό δεν ασχολούνται ιδιαιτέρως με το μπάσκετ. Στην ιστορία του σπορ τα νεύρα, η λεκτική βιαιότητα, τα μπινελίκια είναι κομμάτι του αθλήματος. Αποδεκτό λίγο ως πολύ από όλους μας. Χωρίς κανένα αρνητικό σχολιασμό. Το να αρπάξει από το λαιμό ένας προπονητής ένα αθλητή, να του ρίξει ένα χαστούκι ή να τον περιλούσει με μπινελίκια επειδή έκανε λάθος στο παρκέ είναι απόλυτα αποδεκτό πρότυπο. Οι κάφροι της εξέδρας τον αποθεώνουν γιατί έχουν προπονητή με αρχ@@@ και όχι κανένα ‘’φλώρο’’ να κουμαντάρει την ομάδα. Φυσικά, παραγνωρίζουμε εύκολα ότι όσο άνθρωπος με αισθήματα και ευαισθησίες άλλο τόσο είναι και ένας πιτσιρικάς του εφηβικού που τρώει ανελέητο μπούλινγκ από τον φιλόδοξο προπονητή του γιατί έκανε μια λάθος πάσα. Και δεν μπορεί το πρότυπο να μην είναι αποδεκτό όταν οι πάντες, από προέδρους μέχρι τη συντεταγμένη πολιτεία, κλείνει τα αυτιά της στα συνθήματα της εξέδρας. Αυτή είναι η πρώτη και η καλύτερη που ασκεί λεκτική βία στον αντίπαλο με ανελέητο τρόπο. Στο στόμα του όχλου έχουν δεινοπαθήσει χρόνια τώρα με τα χειρότερα συνθήματα σεξουαλικά στερημένων και υποσιτισμένων μανάδες, γυναίκες και πάσης φύσεως συγγενείς πρώτου βαθμού. Ξέχασα, αυτοί όλοι είναι ο ‘’υπέροχος λαός’’ της ομάδας αυτός που νοητά θα ‘’πηδήξει’’ τη μάνα, τη γυναίκα και θα βρίσει τα πεθαμένα των αντιπάλων για να βοηθήσει την ομάδα του να φτάσει στη νίκη. Ναι, ξέρω τα γήπεδα δεν είναι θέατρα, έτσι λέει η κοινή γνώμη, η ‘’κοινή λογική’’ κλπ. Τον κύριο Κιμούλη δεν τον γνωρίζω προσωπικά και προφανώς δεν μπορώ να ξέρω αν όσα του καταλογίζουν έχουν συμβεί και σε ποιο ποσοστό. Προφανώς και δεν μπορώ ούτε να τον ‘’αθωώσω’’, ούτε να τον ‘’καταδικάσω’’. Κατηγορείται για λεκτική βία, ακραία συμπεριφορά κλπ. από όσα έχω διαβάσει. Θα πρότεινα στον δικηγόρο του να καταθέσει αντί άλλης υπερασπιστικής γραμμής ένα ηχητικό απόσπασμα από τους ‘’υπέροχους λαούς’’ που παρακολουθούν ένα ντέρμπι. Η την καταγεγραμμένη live παραβατική συμπεριφορά δεκάδων προπονητών που έχουν ως δικαιολογία την ένταση του αγώνα, την πίεση για τη νίκη κλπ. Λες και ο ηθοποιός ή ο τραγουδιστής όταν βγαίνουν στη σκηνή δεν έχουν πίεση για το αποτέλεσμα…Η αδρεναλίνη μέσα στο γήπεδο είναι εφάμιλλη με αυτή της σκηνής. Μιλήστε με ένα ηθοποιό ή τραγουδιστή μετά από μια δίωρη παράσταση ή συναυλία και θα το καταλάβετε. Πολύ απλά: Ο όχλος που λειτουργεί ως αυτόκλητο λαϊκό δικαστήριο δεν μπορεί από τη μια να αποθεώνει προπονητές που στη διάρκεια του αγώνα μόνο τα άρθρα των προτάσεων που εκστομίζουν δεν είναι βρισιές, χειροδικούν κλπ. και να κατακεραυνώνει τον κάθε Κιμούλη. Είναι το ίδιο ένοχοι ή το ίδιο αθώοι.
Ακόμη και αν όλα τα παραπάνω ορισμένοι τα θεωρήσουν απόψεις in extremis ας μιλήσουμε για μερικά άλλα εξίσου σημαντικά αν όχι σημαντικότερα ζητήματα. Λοιπόν, ο αθλητισμός είναι ένας υπέροχος κόσμος. Δεν υπάρχουν σεξουαλικές παρενοχλήσεις. Παραδόξως πως πρέπει να είναι μηδενισμένα και τα ποσοστά ομοφυλοφιλίας. Η κανείς δεν έχει το θάρρος να κάνει outing και να μιλήσει ειλικρινά γιατί ξέρει τι θα αντιμετωπίσει από μια ομοφοβική στη βάση της Ελληνική κοινωνία. Κινούμαι σαράντα χρόνια μέσα στα γήπεδα και μιλάω καθημερινά με δεκάδες ανθρώπους του μπάσκετ. Με κάθε ειλικρίνεια ποτέ δεν έχω ακούσει μια υπόνοια ή μια μομφή για ένα ομοφυλόφιλο μπασκετμπολίστα. Αυτό σημαίνει ή ότι όντως τα ποσοστά είναι μηδενισμένα ή όσοι υπάρχουν το κρύβουν πολύ καλά φοβούμενοι τις αντιδράσεις των ομοφοβικών ή χυδαία σχόλια του τύπου ‘’μα καλά δύο μέτρα παλικάρι’’ κλπ… Την ίδια ώρα, στις ΗΠΑ από ότι διαβάζω τουλάχιστον τρεις παίκτες του αθλήματος που καλλιεργεί όσο κανένα άλλο το macho αντρικό πρότυπο, του American football, έχουν κάνει outing. Δύο μέτρα παλικάρια και 150 κιλά κορμιά ο καθένας. Για το γυναικείο μπάσκετ και το WNBA ας μην το συζητάμε καλύτερα αφού το βασικό target group του πλέον είναι το ομοφυλόφιλο κοινό. Και όποιος πάει μια φορά (έχει τύχει να πάω περισσότερες της μιας) σε γήπεδο που παίζεται αγώνας γυναικείου ΝΒΑ το αντιλαμβάνεται από το πρώτο δευτερόλεπτο βλέποντας τη σύνθεση και τη συμπεριφορά της εξέδρας. Στην Ελλάδα άκρα του τάφου σιγή…
Αν δεν υπήρχε η προ ετών σοκαριστική αποκάλυψη της υπόθεσης του ακόμη έγκλειστου (αν δεν κάνω λάθος) Γιώργου Χατζηαθανασίου και οι αποκαλύψεις για τον παιδεραστή προπονητή Σειραγάκη στο Ρέθυμνο πριν από μερικά χρόνια θα τείναμε να πιστέψουμε ότι επίσης όλα αυτά αφορούν το θέατρο, το τραγούδι κλπ. Και πάλι με κάθε ειλικρίνεια δεν ξέρω αληθινά πόσα παιδιά υπέφεραν και η ζωή τους στιγματίσθηκε ανεπανόρθωτα στα χέρια των δύο αυτών τύπων. Και το δυστύχημα είναι ότι δεν ξέρω πόσα άλλα παιδιά έχουν υποφέρει σιωπηρά στα χέρια ‘’ανθρώπων’’ με ορέξεις κτήνους και προτίμησαν τη σιωπή. Φυσικά σε αντίθεση με το θέμα της ομοφυλοφιλίας για παιδεραστές-προπονητές όλο και κάτι πιάνει το αυτί μας. Αλλά όταν αρχίζουν οι ερωτήσεις σφαλίζουν τα στόματα…Καιρός είναι να ανοίξουν. Θα σωθούν παιδιά και ψυχές. Α, ναι και η σιωπή δεν κάνει καλό στο μπάσκετ. Η άποψη ‘’μα θα φοβηθούν οι γονείς και δεν θα στέλνουν τα παιδιά τους στο γήπεδο’’ είναι στην καλύτερη φτηνή δικαιολογία και στη χειρότερη χυδαία συγκάλυψη. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ παραβατική. Είναι μια θλιβερή μειοψηφία που στην πραγματικότητα αυτή –και όχι η σιωπή όλων των υπολοίπων- κάνει κακό. ‘’If you tolerate this your children will be next’’ όπως σοφά τραγουδούσαν κάποτε οι Μανιακοί Ιεροκήρυκες των Δρόμων.
Κάτι ακόμη ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι ότι την ώρα που στο ΝΒΑ κορυφαίοι αθλητές όπως ο Ντε Ροζάν ή ο Λοβ βγήκαν και μίλησαν ανοικτά για τα προβλήματα κατάθλιψης που αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν στο ελληνικό μπάσκετ πρέπει οι πάντες να είναι….χαρούμενοι και ευτυχισμένοι. Μήπως δεν είναι έτσι τα πράγματα; Πριν από αρκετά χρόνια μια από τις ομάδες της κορυφής τόλμησε, διότι περί τολμήματος επρόκειτο αφού μιλάμε για δύο δεκαετίες πριν, να προσθέσει στο επιτελείο της αθλητικό ψυχολόγο. Διακριτικά και συγκεκαλυμένα ‘’καμουφλαρισμένο’’ με άλλη ιδιότητα διότι η σκέψη ήταν ‘’τι θα πει ο κόσμος αν ακούσει ότι έχουμε ψυχολόγο, θα νομίζει ότι οι παίκτες μας είναι τρελοί’’. Δεν ξέρω τι θα έλεγε ο κόσμος το 2000 σίγουρα όμως 20 χρόνια αργότερα δεν θα έλεγε πολύ διαφορετικά πράγματα. Κι’ όμως σε όλες τις προηγμένες χώρες που ανθεί ο επαγγελματικός αθλητισμός η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός ψυχολόγου στην ομάδα είναι δεδομένη. Λίγα χρόνια μετά την εμπειρία του για μια διετία είχα μιλήσει off the record με τον συγκεκριμένο ψυχολόγο που χωρίς να μου πει ονόματα λόγω ιατρικού απορρήτου μου είχε κάνει μια φοβερή αποκάλυψη: ‘’Το 40% των παικτών που μίλησα μαζί τους αυτή τη διετία ήταν στα όρια ή ήδη περνούσε κατάθλιψη’’. Φαντασθείτε ότι πίσω στο 2000 δεν ξέραμε και τόσα πολλά για αυτή τη σύγχρονη μάστιγα του μυαλού. Όχι όσα ξέρουμε σήμερα. Ο μέσος οπαδός προφανώς τα θεωρεί όλα αυτά ανοησίες. Τον νοιάζει να ‘’κερδάει’’ η ομάδα και στο μυαλό του υπάρχει ένα απλό στερεότυπο. ‘’Έλα, μωρέ, τι ανάγκη έχουν όλοι αυτοί. Βγάζουν εκατομμύρια, περνάνε ζωή χαρισάμενη και απλά παίζουν μπάσκετ’’. Το έχω ακούσει ή το έχω δει γραμμένο δεκάδες φορές και δεν υπάρχει μεγαλύτερη συμπύκνωση ανοησίας στην ίδια πρόταση. Στο ΝΒΑ που η κατάθλιψη, δηλωμένη ή αδήλωτη, ‘’θερίζει’’ βγάζουν πολύ περισσότερα εκατομμύρια, απολαμβάνουν καντάρια μεγαλύτερης δόξας και ζωή προνομιούχων. Η ψυχολογική στήριξη και υποστήριξη των ελληνικών ομάδων μπάσκετ, ειδικά αυτών που δίνουν μεγάλο αριθμό αγώνων και εισπράττουν μια άλλη υπέροχη ελληνική συνήθεια, ‘’την πίεση για το αποτέλεσμα και τη νίκη’’, αποτελεί σταθερά το ίδιο ταμπού, όπως ακριβώς και πριν από 20 χρόνια. Φαντάζομαι και ελπίζω, ότι οι σιωπηλοί –για αυτό το θέμα- παίκτες που έχουν περάσει από τα σκοτεινά μονοπάτια της κατάθλιψης βρίσκουν ιδιωτικά τρόπους να το αντιμετωπίσουν. Κρίμα, που δεν κάνει κάποιος την αρχή για να βοηθήσει όλους τους υπόλοιπους σε ένα θέμα που έχει πάψει να είναι κοινωνικό αλλά παραμένει αθλητικό Ελληνικό ταμπού.
Για τον εθισμό στον τζόγο, ελέω πλέον και της παρουσίας του στοιχηματισμού στον αθλητισμό, είναι καλύτερα να μην μιλήσουμε. Όχι γιατί δεν μπορούμε αλλά γιατί πλέον είναι τόσο εκτεταμένη η παρουσία του στην καθημερινότητα ώστε κοντεύει να γίνει αποδεκτή. Προφανώς και δεν είναι κάτι απαγορευμένο. Αλλά οι ιστορίες για εθισμένους και κατεστραμμένους –λόγω τζόγου- αθλητές που έχω ακούσει θα γέμιζαν ένα πολυσέλιδο βιβλίο. Ελάχιστοι από αυτούς έχουν το θάρρος να το παραδεχθούν και κυρίως να το αντιμετωπίσουν.
Δεν ξέρω πόσα ακόμη #metoo θα προκύψουν στον αθλητισμό αν και φαντάζομαι ότι θα είναι μετρημένα στα δάχτυλα ακρωτηριασμένου χεριού. Σίγουρα όμως υπάρχουν πολλά αξεπέραστα και ανομολόγητα ταμπού… Ομολογώ ότι δεν ξέρω ποιο είναι το χειρότερο.