Μετά από 600 χρόνια ξαναχτύπησαν καμπάνες στην Ιερά Μονή των Τριών Ιεραρχών

Μετά από 600 περίπου χρόνια ξαναχτύπησαν οι καμπάνες και τελέστηκε Θεία λειτουργία στην Ιερά Μονή των Τριών Ιεραρχών στο Λουσούδι των Καπετανιανών Ηρακλείου μετά την αναστήλωση της.

Στον χώρο της Μονής, το 1.400, λειτούργησε ένα σπουδαίο κέντρο γραμμάτων και παιδείας των βυζαντινών χρόνων, που πολλοί θεωρούν ως το πρώτο ελληνικό πανεπιστήμιο, και το ανέσκαψε ο καθηγητής Αθανάσιος Παλιούρας στην τοποθεσία Λουσούδι των Αστερουσίων, σε υψόμετρο 880 μ., κάτω από την κορυφή του Κόφινα.

Πρόκειται για το μοναστήρι των Τριών Ιεραρχών που ίδρυσε στα μέσα του 14ου αιώνα ο λόγιος μοναχός Ιωσήφ Φιλάγρης, ένας από τους πιο σημαντικούς σχολιαστές του Αριστοτέλη. Η αρχαιολογική έρευνα άρχισε τα τελευταία χρόνια και αφού πρώτα η οικογένεια Σταματάκη από τα Καπετανιανά, στην οποία ανήκει ο χώρος, πρόσφερε το ναό και τον περίβολό του στη Μονή Κουδουμά.

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές είχαν γίνει από τον καθηγητή Αθανάσιο Παλιούρα και έφεραν στο φώς το μοναστήρι. Πέρυσι και φέτος αναστηλώθηκε ο Ναός των Τριών Ιεραρχών με δαπάνες της Ιεράς Μονής Κουδουμά, με ηγούμενο τον Μακάριο Σπυριδάκη ενώ η επίβλεψη έγινε από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τον Αρχιτέκτονα Ηρακλή Πυργιανάκη που γνωστοποίησε την αυριανή εκδήλωση.

Υπενθυμίζεται ότι τα στοιχεία της ανασκαφικής έρευνας για τη μονή είχαν παρουσιασθεί τον Σεπτέμβριο του 2013 στην Περιφέρεια Κρήτης από τον αείμνηστο καθηγητή Αθανάσιο Παλιούρα, που ένα περίπου χρόνο μετά έφυγε από τη ζωή.

Η παρουσίαση είχε γίνει παρόντων του Μητροπολίτη Γορτύνης και Αρκαδίας Μακαρίου, του Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρου Αρναουτάκη, της αντιπεριφερειάρχη Κρήτης Θεανώς Βρέντζου, του Ηγούμενου της Μονής Κουδουμά Αρχιμανδρίτη Μακάριου, του π. Ιλαρίωνα, του αρχιτέκτονα Ηρακλή Πυργιαννάκη, που ανάλαβε τη μελέτη αναστήλωσης του ημιερειπωμένου καθολικού.

Όπως είχε τονισθεί τότε , ο λόγιος μοναχός και αριστοτελικός σχολιαστής Ιωσήφ Φιλάγρης δραστηριοποιήθηκε σε μια έρημη περιοχή της Νότιας Κεντρικής Κρήτης (αναφέρεται και ως Ερημούπολις), όπου υπήρχαν διάσπαρτα μονύδρια, ασκηταριά και σπήλαια -χώροι διαμονής των ερημιτών, που συνέχιζαν τη μακραίωνη πορεία του ασκητικού βίου.

Στην ευρύτερη περιοχή, άλλωστε, βρίσκεται το Αγιοφάραγγο, ιερός τόπος ασκητών και αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μάλιστα ο καθηγητής Παλιούρας είχε, επίσης, αναφερθεί αναλυτικά όχι μόνο στο “Διδακτήριο – Πανεπιστήμιο” του Φιλάγρη, αλλά και σε μια τελευταία του ανακάλυψη: στο μοναστήρι των Τριών Ιεραρχών, στα ερημικά Αστερούσια, υπήρχε κέντρο αντιγραφής χειρογράφων.

Εκεί, ο Ιωσήφ Φιλάγρης αντέγραφε κώδικες, χειρόγραφα και περγαμηνές, όχι μόνο των πατερικών κειμένων, αλλά και αρχαίων συγγραφέων, ιδιαίτερα, μάλιστα του Αριστοτέλη. Όπως είχε επισημάνει ο καθηγητής Παλιούρας, ότι την εποχή εκείνη ο Αριστοτέλης ήταν σε διωγμό σε ολόκληρη την Ευρώπη “λόγω του ότι ήταν ο θεμελιωτής των θετικών επιστημών.

Η Καθολική Εκκλησία είχε εξαπολύσει ένα φοβερό διωγμό των έργων του. Οι κώδικες του Φιλάγρη μαρτυρούν μια πρώιμη πνευματική αναγέννηση και τα χειρόγραφά του διασώζονται σήμερα σε μεγάλες βιβλιοθήκες του Λονδίνου, της Βιέννης, του Παρισιού, του Βουκουρεστίου, κ.α.”

Μιλώντας για το βιβλιογραφικό εργαστήριο ο Αθ. Παλιούρας είχε σημειώσει ότι : “Ανασκάπτοντας τον χώρο της μονής εντοπίσαμε ένα παραλληλόγραμμο δωμάτιο που έχει ακριβώς την τυπολογία των σκριπτορίων. Είναι το πρώτο βιβλιογραφικό εργαστήριο που ανακαλύπτουμε σε ολόκληρο τον Ελλαδικό χώρο».