Υπέρ της παραχώρησης, για την προσωρινή στέγαση προσφύγων, του χώρου που βρίσκεται εντός της αδόμητης αρχαιολογικής ζώνης του Ρωμαϊκού Ωδείου στην Κω και ο οποίος χρησιμοποιείται από τον Δήμο ως χώρος στάθμευσης κυρίως κατά τους θερινούς μήνες, τάχθηκε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Σε μια άκρως συγκινητική συνεδρίαση, τα μέλη του Συμβουλίου ξεπέρασαν το “εμπόδιο” της απόλυτης ζώνης προστασίας (εντός της οποίας βρίσκεται ο επίμαχος χώρος) και τοποθετήθηκαν υπέρ του αιτήματος της οργάνωσης “Γιατροί Χωρίς Σύνορα”, που τον ζήτησε για την τοποθέτηση δυο θερμαινόμενων σκηνών, οι οποίες θα παρέχουν κατάλυμα για 240 ανθρώπους, καθώς και 12 χημικών τουαλετών.
Όπως ανέφερε ο Απόστολος Βεΐζης, διευθυντής προγραμμάτων των “Γιατρών Χωρίς Σύνορα”, ο οποίος παραβρέθηκε στη συνεδρίαση, “κάθε μέρα καταφθάνουν στο νησί 300 άνθρωποι, οι περισσότεροι από τους οποίους μένουν για τρεις μέρες. Υπάρχει ανάγκη άμεσης παρέμβασης της Πολιτείας για τη στέγαση, υγιεινή, σίτιση, ιατρική φροντίδα τους”.
“Άνθρωποι ακόμα κοιμούνται έξω, έρχεται χειμώνας. Πρέπει κάτι να γίνει”, τόνισε, συμπληρώνοντας ότι από τον Μάρτιο του 2015 η οργάνωση έχει δει σε όλα τα σημεία εισόδου της χώρας πάνω από 16.000 ασθενείς πρόσφυγες, από τους οποίους το 62% συνδέεται με τις συνθήκες διαβίωσης.
Το θέμα συγκίνησε τα μέλη του ΚΑΣ, τα οποία, παρά τις αρχικές επιφυλάξεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου ως προς την παραχώρηση (που στη συνέχεια αναίρεσε), έδωσαν το “πράσινο φως” στο αίτημα του μη κερδοσκοπικού σωματείου. “κατ’ εξαίρεση και για καθαρά ανθρωπιστικούς λόγους”, όπως επισημάνθηκε στην τελική γνωμοδότηση.
Είχαν προηγηθεί οι φορτισμένες συναισθηματικά τοποθετήσεις αρκετών μελών του Συμβουλίου. “Έχει καταστραφεί η Παλμύρα, το Χαλέπι, η Λαοδικεία… Εκεί δεν μπορούσαμε να κάνουμε τίποτα. Τώρα πρέπει να κάνουμε κάτι γι’ αυτούς τους ανθρώπους, είναι υποχρέωσή μας”, δήλωσε συγκινημένη η Αγγελική Κοτταρίδη, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας.
“Μεταξύ ανθρώπινης ζωής και μνημείων, προηγείται η ζωή”, είπε ο Δημήτρης Αθανασούλης, προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, που υπενθύμισε ότι οι πρόσφυγες του ’22 φιλοξενήθηκαν στην Αχειροποίητο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε όλες τις εκκλησίες.
“Σ’ ένα νησί με τόσα ακίνητα, τόσες αδόμητες εκτάσεις και χώρους στάθμευσης, ένας καλοπροαίρετος άνθρωπος θα έβρισκε χώρους. Αυτό δείχνει απάθεια και αδιαφορία”, δήλωσε από την πλευρά του ο Μανόλης Κορρές, καθηγητής αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ. “Να δούμε την ανθρωπιστική ωφελιμότητα του αρχαιολογικού χώρου, πέρα από την τουριστική. Να πάνε εκεί οι πρόσφυγες. Θα είναι χρήσιμο για όλους”, σημείωσε η Πολυξένη Αδάμ-Βελένη, αρχαιολόγος, προϊσταμένη του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.
«”Κάνουμε μια υπέρβαση. Ενώ θα ήταν μονόδρομος, παραβαίνουμε αυτό που στενά ορίζει ο νόμος, κάνουμε μια έξοδο από αυτό που μας περιβάλλει, είναι τιμή για εμάς και το Συμβούλιο”, δήλωσε ο Δημήτρης Καρύδης, καθηγητής αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ, ο οποίος μίλησε για επανάληψη της ιστορίας, δίνοντας ως παράδειγμα το ’22, αλλά και το ’56, “όταν οι Έλληνες στη Γερμανία στέκονταν στην ουρά, πίσω από τους Γερμανούς με τις κοιλιές. Τώρα είμαστε εμείς με τις κοιλιές και πίσω μας φοβισμένοι οι ξένοι. Πρέπει να κάνουμε το καθήκον μας”, τόνισε.
“Ο πολιτισμός δεν είναι τα μνημεία, είναι ουσιαστικά οι άνθρωποι”, είπε ο Νικόλαος Σταμπολίδης, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, αναφέροντας, με συγκίνηση, ότι και οι δικοί του γονείς ήταν πρόσφυγες.
Αίσθηση πάντως προκάλεσε στα μέλη, εκτός από την αδυναμία να βρεθεί άλλος αδόμητος χώρος στο νησί, και μια επιστολή από τον Δήμο της Κω, κατά την οποία εκφραζόταν η έντονη αντίθεσή του στη “μετατροπή του αρχαιολογικού χώρου του Ρωμαϊκού Ωδείου της Κω σε καταυλισμό προσφύγων και παράνομων μεταναστών”, αντίθεση που περιλαμβάνει, κατά τον Δήμο, όλους τους αρχαιολογικούς χώρους του νησιού.
Σημειώνεται, πάντως, ότι μια βδομάδα πριν, με έγκριση από το ΚΑΣ, παραχωρήθηκε τμήμα του αρχαιολογικού χώρου στο Λινοπότι στην Κω για την προσωρινή φιλοξενία προσφύγων.