Από την πρώτη παράσταση της Αυστραλής Ανέτ Κέλερμαν, στις αρχές του 20ού αιώνα, στην «επανάσταση» της Κάθριν Κέρτις, που έκανε την Συγχρονισμένη Κολύμβηση πραγματικό άθλημα, κι από την εποχή της Αμερικανίδας Εστερ Ουίλιαμς, που έβαλε το άθλημα στον κόσμο του θεάματος, στο Χόλιγουντ, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Μαζί με τη Ρυθμική Γυμναστική και το Σόφτμπολ, είναι τα τρία αθλήματα, που είναι καθαρά γυναικεία.
Το 1984 στο Λος Αντζελες η Συγχρονισμένη Κολύμβηση μπήκε για πρώτη φορά στο επίσημο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Από τότε, είτε στο σόλο (καταργήθηκε το 1996), είτε στο ντουέτο και στο ομαδικό, το θέαμα υπερτερεί του αθλήματος.
Η ιστορία του αθλήματος
Το άθλημα της Συγχρονισμένης Κολύμβησης εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 19ου αιώνα. Εχει συνδεθεί αποκλειστικά με το γυναικείο φύλο, αν και σύμφωνα με ορισμένες πηγές, η πρώτη παράσταση συγχρονισμένης κολύμβησης δόθηκε από άνδρες ηθοποιούς στο Βερολίνο, το 1891! Την ίδια εποχή, παρόμοιες παραστάσεις δίνονταν στην Αγγλία. Αρχικά, η Συγχρονισμένη Κολύμβηση ήταν γνωστή με διάφορες ονομασίες όπως «Μπαλέτο στο νερό», «Κολύμβηση με φιγούρες» και «Καλλιτεχνική Κολύμβηση».
Το 1907 στη Νέα Υόρκη, η Αυστραλή Ανετ Κέλερμαν, κολυμβήτρια και ηθοποιός, παρουσίαζε ένα πρόγραμμα «Καλλιτεχνικής Κολύμβησης» μέσα σε μία γυάλινη δεξαμενή. Ως άθλημα η συγχρονισμένη κολύμβηση άρχισε να αναπτύσσεται στον Καναδά, στη δεκαετία του 1920.
Η μετονομασία της «Καλλιτεχνικής Κολύμβησης» σε «Συγχρονισμένη» αποδίδεται στην Κάθριν Κέρτις, αθλήτρια των καταδύσεων και της γυμναστικής. Στις αρχές της δεκαετίας του 1940, η Ένωση Ερασιτεχνικού Αθλητισμού των ΗΠΑ αναγνώρισε τα αγωνίσματα του σόλο (όπου αγωνίζεται μία αθλήτρια) και του ντουέτου (με δύο αθλήτριες). Ως οργανωμένο άθλημα αναπτύχθηκε μετά το 1950 και αναγνωρίστηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Κολύμβησης (FINA) το 1952, με τους πρώτους διεθνείς αγώνες να διοργανώνονται το 1955 στην Αμερική.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, το άθλημα ουσιαστικά όφειλε τη δημοτικότητά του στην «αντιπαλότητα» ανάμεσα στις ΗΠΑ και τον Καναδά.
Η Ολυμπιακή του ιστορία
Από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, το 1948 έως και το 1968, στο Μεξικό, η Συγχρονισμένη Κολύμβηση παρουσιαζόταν ως άθλημα επίδειξης στις Ολυμπιακές πισίνες. Χρειάστηκε να περάσουν 16 χρόνια έως ότου να συμπεριληφθεί το άθλημα στο επίσημο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων του Λος Αντζελες, το 1984. Απευθύνεται μόνο σε γυναίκες, αν και κατά καιρούς έχουν υπάρξει μεμονωμένες προσπάθειες από άνδρες.
Αρχικά, το πρόγραμμα στους Ολυμπιακούς Αγώνες περιελάμβανε τα αγωνίσματα του σόλο και του ντουέτου. Το 1996, όμως, το σόλο καταργήθηκε. Το νέο αγώνισμα ήταν το ομαδικό, στο οποίο αγωνίζονται με οκτώ αθλήτριες.
Έως το 1998 όλα τα χρυσά και ασημένια μετάλλια στις μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις είχαν κατακτηθεί από αθλήτριες των ΗΠΑ και του Καναδά. Ωστόσο, μετά το 1996, η αποχώρηση πολλών μεγάλων αθλητριών αποδυνάμωσε τις δύο χώρες και αναδείχθηκαν νέες δυνάμεις όπως η Ρωσία, η Ιαπωνία, η Γαλλία, η Κίνα και η Ιταλία.
Κανονισμοί-Άγνωστες λέξεις
Το αγώνισμα πραγματοποιείται σε πισίνα με διαστάσεις 30 μέτρων μήκος και 20 μέτρων πλάτος,ενώ το βάθος της πισίνας πρέπει να είναι 3 μέτρα. Στους Ολυμπιακούς Αγώνες κάθε χώρα μπορεί να μετέχει σε ένα ντουέτο και σε ένα ομαδικό αγώνισμα. Οι κολυμβήτριες εκτελούν τις ασκήσεις μέσα στο νερό με μουσική και κρίνονται για τις τεχνικές τους ικανότητες καθώς και για την καλλιτεχνική τους παρουσίαση.
Μαγιό: Το μαγιό πρέπει να είναι κατάλληλο για αθλητικό γεγονός και πρέπει να μην είναι διαφανές.
Συνδετήρας μύτης: Ένα μικρό κλιπάκι από σύρμα καλυμμένο με πλαστικό υλικό, το οποίο δεν αφήνει το νερό να εισέλθει στο ιγμόρειο κατά την διάρκεια των υποβρύχιων κινήσεων.
Ζελατίνη: Eίναι απαραίτητη για να συγκρατεί τα μαλλιά των αθλητριών καθώς κολυμπάνε. Τα μαλλιά των κολυμβητριών δένονται ή συγκρατούνται με ζελέ, ώστε να μην εμποδίζουν την αθλήτρια.
Τρόπος διεξαγωγής στους Ολυμπιακούς
Οι αθλήτριες εκτελούν δύο προγράμματα, το τεχνικό και το ελεύθερο πρόγραμμα. Το τεχνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει υποχρεωτικά στοιχεία που εκτελούνται με ορισμένη σειρά (εννέα για το ντουέτο και δέκα για το ομαδικό), ενώ το ελεύθερο πρόγραμμα επιτρέπει στις αθλήτριες να εκτελέσουν μία σύνθεση της επιλογής τους και αξιολογείται με δύο ειδών βαθμολογίες. Μία για το τεχνικό μέρος και μια για το καλλιτεχνικό.
Τεχνικό πρόγραμμα: περιλαμβάνει υποχρεωτικά στοιχεία που εκτελούνται σε ορισμένη σειρά, με συγκεκριμένη χρονική διάρκεια 2:20 λεπτά στο ντουέτο και 2:50 λεπτά στο ομαδικό. Η συνολική βαθμολογία αποτελείται από το βαθμό της εκτέλεσης (Execution) 50% και το βαθμό της συνολικής εντύπωσης (Overall Impression) 50%.
Ελεύθερο πρόγραμμα: περιλαμβάνει την παρουσίαση μίας χορογραφίας με ελεύθερη επιλογή φιγούρων, κολυμβητικών στιλ ή και μέρη αυτών σε συνδυασμό με την μουσική. Η τεχνική βαθμολογία αποτελεί το 50% και η καλλιτεχνική το υπόλοιπο 50% της συνολικής βαθμολογίας.
Οι βαθμοί των δύο προγραμμάτων (50% τεχνικό και 50% ελεύθερο), αποτελούν την τελική βαθμολογία (100%). Ποινή δύο βαθμών δίνεται στις αθλήτριες που δεν εκτελούν τα τεχνικά στοιχεία με την καθορισμένη σειρά (τεχνικό πρόγραμμα), όπως επίσης αν χρησιμοποιήσουν τα πλάγια της πισίνας ή τον πυθμένα της.
Στο ντουέτο, όπου μετέχουν 24 ζευγάρια, διεξάγεται προκριματικός, απ’ όπου προκρίνονται οι δώδεκα καλύτερες ομάδες μεταφέροντας τη βαθμολογία τους από το τεχνικό μέρος. Στον τελικό εκτελούν το ελεύθερο πρόγραμμα και η τελική κατάταξη προκύπτει και πάλι από την πρόσθεση των βαθμολογιών των δύο προγραμμάτων (50% τεχνικό και 50% ελεύθερο).
Στο ομαδικό, όπου μετέχουν οκτώ ομάδες, διεξάγεται απευθείας τελικός με δύο ξεχωριστά μέρη (τεχνικό και ελεύθερο), που προσεμτρώνται κατά 50% το καθένα στην τελική βαθμολογία.
Τα μετάλλια ανά αγώνισμα
Τα ολυμπιακά αγωνίσματα της Συγχρονισμένης Κολύμβησης είναι πλέον δύο (Ντουέτο και Ομαδικό, ενώ έχει καταργηθεί το σόλο, μετά τους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης).
Τα μετάλλια στο Ατομικό έως και το 1992:
1984 Λος Άντζελες: Τρέισι Ρουίζ (ΗΠΑ), Ουάλντο (Καναδάς), Μιγάκο Μοτογιόσι (Ιαπωνία)
1988 Σεούλ: Κάρολιν Ουάλντο (Καναδάς), Τρέισι Ρουίζ Κονφόρτο (ΗΠΑ), Μιράκο Κοτάνι (Ιαπωνία)
1992 Βαρκελώνη (δόθηκαν δύο χρυσά): Κρίστεν Μπαμπ Σπράγκ (ΗΠΑ) και Σιλβί Φρεσέτ (Καναδάς) (της δόθηκε το χρυσό μετά από απόφαση της ΔΟΕ), Φουμίκο Οκούνε (Ιαπωνία)
Τα μετάλλια στο Ντουέτο (το αγώνισμα δεν έγινε το 1996 στην Ατλάντα):
1984 Λος Άντζελες: ΗΠΑ (Τρέισι Ρουίζ-Κάντι Κόστι), Καναδάς (Κέλι Κρίτσκα-Σάρον Χάμπροκ), Ιαπωνία (Σαέκο Κιμούρα-Μιγιάκο Μοτογιόσι)
1988 Σεούλ: Καναδάς (Κάμερον Μίτσελ-Κάρολιν Ουάλντο), ΗΠΑ (Κάρεν Τζόζεφσον-Σάρα Τζόζεφσον), Ιαπωνία (Μιγιάκο Τανάκα-Μικάκο Κοτάνι)
1992 Βαρκελώνη: ΗΠΑ (Κάρεν Τζόζεφσον-Σάρα Τζόζεφσον), Καναδάς (Πένι Βιλάγκος-Βίκι Βιλάγκος), Ιαπωνία (Άκι Τακαγιάμα-Φουμίκο Οκούνο)
2000 Σίδνεϊ: Ρωσία (Όλγα Μπρούσκινα-Μαρία Κισέλεβα), Ιαπωνία (Μίο Τακέντα-Μίγια Τακιμπάνα), Γαλλία (Βιρζινί Ντεντιέ-Μιριάμ Λινό)
2004 Αθήνα: Ρωσία (Αναστασία Νταβίντοβα-Αναστασία Ερμάκοβα), Ιαπωνία (Μίγια Τακιμπάνα-Μίο Τακέντα), ΗΠΑ (Αλισον Μπάρτοσικ-Αννα Κόζλοβα)
2008 Πεκίνο: Ρωσία (Αναστασία Νταβίντοβα-Αναστασία Ερμάκοβα), Ισπανία (Αντρέα Φουέντες – Χέμα Μενγκούαλ), Ιαπωνία (Σάχο Χαράντα – Εμίκο Σουζούκι).
Τα μετάλλια στο Ομαδικό:
1996 Ατλάντα: ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία
2000 Σίδνεϊ: Ρωσία, Ιαπωνία, Γαλλία
2004 Αθήνα: Ρωσία, Ιαπωνία, ΗΠΑ
2008 Πεκίνο: Ρωσία, Ισπανία, Κίνα