Αναφορά στις μεταρρυθμίσεις στην εκπαίδευση αλλά και στο έλλειμμα των 25.000 εκπαιδευτικών γίνεται στην έκθεση (Απρίλιος 2015) για το Εθνικό Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων του 2015. Το Εθνικό Πρόγραμμα συντονίστηκε από το Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Οικονομικών σε συνεργασία με διάφορα Υπουργεία εκ των οποίων και το Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Για το έλλειμμα εκπαιδευτικών αναφέρεται πως «στην εξαετία 2009-2015 η μείωση της χρηματοδότησης των εκπαιδευτικών δομών και δραστηριοτήτων ανήλθε σε ποσοστό της τάξης του 36% με σημαντικές αρνητικές βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ποιότητα τόσο των υποδομών, λόγω μη δυνατότητας συντήρησης και εκσυγχρονισμού, όσο και των λειτουργιών της εκπαίδευσης, κύριων και υποστηρικτικών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το έλλειμμα 25.000 θέσεων εκπαιδευτικών για τη λειτουργία των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Ανάλογα προβλήματα χαρακτηρίζουν και τις δομές και λειτουργίες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης».
Στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Μεταρρυθμίσεων για το 2015, βασικοί άξονες της κυβερνητικής πολιτικής έχουν ως κύριους στόχους την εξοικονόμηση και την ορθολογική κατανομή πόρων, την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και την βελτίωση της αποτελεσματικότητας της διοίκησης και της απλούστευσης των διοικητικών διαδικασιών, ώστε να ανταποκρίνονται στις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες του εκπαιδευτικού συστήματος. Ιδιαίτερα θα επιδιωχθεί: Η λειτουργική ενοποίηση και η οργανωτική αναδιάρθρωση των Διευθύνσεων και των Τμημάτων των πρώην Υπουργείων Πολιτισμού, Παιδείας, Θρησκευμάτων & Δια Βίου Μάθησης και της Γ.Γ. Έρευνας και Τεχνολογίας σε μια ενιαία λειτουργική δομή. Η οργανωτική και λειτουργική αναδιάρθρωση περιφερειακών υπηρεσιών και εποπτευόμενων οργανισμών με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση ανθρώπινου δυναμικού και την ανακατανομή πόρων στην κατεύθυνση της βελτίωσης της αποδοτικότητας . Η αξιολόγηση των μέτρων πολιτικής του ΕΠΜ των προηγούμενων ετών.
Πολιτικές για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής “ Ευρώπη 2020”
Αντιμετώπιση και μείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου (ΠΕΣ)
A. Υιοθέτηση εθνικού στρατηγικού πλαισίου πολιτικής για την ΠΕΣ το οποίο: βασίζεται σε επιστημονικά δεδομένα, καλύπτει τους σχετικούς τομείς της εκπαίδευσης, εστιάζει ειδικότερα στις ευάλωτες κοινωνικά ομάδες (ΕΚΟ), περιλαμβάνει μέτρα πρόληψης, παρέμβασης και αντιστάθμισης, περιλαμβάνει όλους τους τομείς πολιτικής, και ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων των φορέων που εμπλέκονται στην αντιμετώπιση της ΠΕΣ.
Β. Εγκαθίδρυση συστήματος για τη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών για την ΠΕΣ που να παρέχει επαρκή βάση δεδομένων για την ανάπτυξη στοχευμένων πολιτικών και την παρακολούθηση των εξελίξεων. Το ΙΤΥΕ ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ δεν έχει ακόμη ολοκληρώσει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της εφαρμογής καθώς επίσης τη διαδικασία συλλογής δεδομένων σύμφωνα με τις υποδείξεις του ΙΕΠ. Στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) συστάθηκε Παρατηρητήριο μέσω του οποίου θα αναλύονται τα στοιχεία και οι δείκτες για τη μαθητική διαρροή με σκοπό τη λήψη αντισταθμιστικών και υποστηρικτικών μέτρων σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Στο νέο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» της περιόδου 2014-2020 θα προβλέπεται η ανάπτυξη και εφαρμογή δράσεων για την καταπολέμηση της σχολικής διαρροής και τη μείωση του ποσοστού πρόωρης εγκατάλειψης της σχολικής εκπαίδευσης.
Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της σχολικής εκπαίδευσης.
Η πολιτική παρέμβαση εστιάζεται, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων στο ανθρώπινο δυναμικό της εκπαίδευσης, στην εισαγωγή καινοτομιών, στην εμπέδωση σύγχρονων παιδαγωγικών προσεγγίσεων και στην αξιοποίηση των «ψηφιακών τεχνολογιών» σε όλες τις πτυχές του εκπαιδευτικού έργου. Ø Ψηφιακό Σχολείο Οι συγκεκριμένοι άξονες των δράσεων έχουν ως εξής:
Ανάπτυξη ψηφιακών υπηρεσιών για τη δημιουργία δημόσιας ψηφιακής βιβλιοθήκης παλαιών σχολικών εγχειριδίων
Ανάπτυξη μεθοδολογίας και ψηφιακών διδακτικών σεναρίων για τα γνωστικά αντικείμενα της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Γενικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης
Ανάπτυξη Ψηφιακής Εκπαιδευτικής Πλατφόρμας,
Καταγραφή και Συγκέντρωση ήδη παραχθέντος Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού και Συντονισμός των Πράξεων Ορισμός νέων εστιασμένων θεματικών ταξινομιών.
Επιλογή και εμπλουτισμός με εκπαιδευτικά μεταδεδομένα υπάρχοντος ψηφιακού περιεχομένου από συλλογές πολιτισμικών φορέων (μουσεία, βιβλιοθήκες, οπτικοακουστικά αρχεία κλπ)
Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΤΕΕ) – Προγράμματα Μαθητείας
Ενδεικτικά αναφέρονται οι ακόλουθες δράσεις που βρίσκονται εξέλιξη:
Πρόγραμμα Μαθητείας Αποφοίτων Τεχνικής Εκπαίδευσης για Απόκτηση Επαγγελματικής Εμπειρίας.
Πρόγραμμα Μαθητείας Αποφοίτων Δημοσίων ΕΠΑΛ – ΕΠΑΣ του Υπουργείου Παιδείας για Απόκτηση Επαγγελματικής Εμπειρίας.
Πρόγραμμα Μαθητείας για Αποφοίτους Τεχνικής Εκπαίδευσης.
Σχεδιασμός, υλοποίηση διαδικτυακής πλατφόρμας και συνοδευτικών εργαλείων γλωσσικής τεχνολογίας για την υποστήριξη του μαθήματος της νεοελληνικής γλώσσας στην Τ.Ε.Ε.
Οι μαθητές των ΕΠΑΛ/ΕΠΑΣ «επιχειρούν» – Τα ΕΠΑΛ/ΕΠΑΣ πιο κοντά στην αγορά εργασίας:
Διαγωνισμός Επιχειρηματικότητας.
Ειδικότερα, ο στόχος της δράσης «Πρόγραμμα Μαθητείας Αποφοίτων Τεχνικής Εκπαίδευσης για Απόκτηση Επαγγελματικής Εμπειρίας» είναι η χορήγηση υποτροφιών σε απόφοιτους Τεχνικής Εκπαίδευσης για την απόκτηση επαγγελματικής εμπειρίας μέσω ολιγόμηνης μαθητείας (από 2 έως 6 μήνες ) στον παραγωγικό τομέα και ειδικότερα σε επιχειρήσεις κλάδων σχετικών με τις σπουδές του αποφοίτου, έτσι ώστε να ενισχυθούν οι γνώσεις και οι δεξιότητές του και να καταστεί ευκολότερη η είσοδός του στην αγορά εργασίας.
Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών
α) Ενδοσχολική επιμόρφωση
Έχουν προγραμματιστεί σεμινάρια τα οποία περιλαμβάνουν θεματικούς κύκλους, όπως: Σύγχρονες Θεωρίες Μάθησης και Αξιοποίησή τους στην Εκπαιδευτική Πράξη
Σχολείο και Διαχείριση Κρίσης Εισαγωγή και Διαχείριση Καινοτομίας στην Εκπαιδευτική Κοινότητα
Κοινωνικές ανισότητες και ο Ρόλος του Σχολείου Οργάνωση και Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων Σχολείο,
Επαγγελματικός Προσανατολισμός και Απασχόληση
Σχολείο, Ρατσισμός, Ξενοφοβία και Δημοκρατική Ευθύνη
Σχολική Βία και Παραβατικότητα
Επαγγελματική Εκπαίδευση / Κατάρτιση και η Μέθοδος της Μαθητείας Μεθοδολογία Εφαρμογής και Διασφάλιση Ποιότητας
β) Επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για την Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε
Στόχος της ενέργειας είναι η επιμόρφωση 27.500 εκπαιδευτικών των σχολείων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη διδακτική αξιοποίηση στην τάξη των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών.
Έχουν ήδη πραγματοποιηθεί 5 περίοδοι Επιμόρφωσης Β’ Επιπέδου με βάση το παραδοσιακό μοντέλο επιμόρφωσης και μία περίοδος με βάση το μεικτό μοντέλο μάθησης (blended learning), όπου συνολικά έχουν επιμορφωθεί επιτυχώς 21.285 εκπαιδευτικοί. Επίσης, έχει προγραμματιστεί εισαγωγική επιμόρφωση για την εκπαιδευτική αξιοποίηση Τ.Π.Ε. 60.000 εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όλων των ειδικοτήτων, προκειμένου να είναι σε θέση να αξιοποιήσουν τις ψηφιακές υποδομές που πρόκειται να διατεθούν στο άμεσο μέλλον στα σχολεία και ιδίως τους διαδραστικούς πίνακες και τις εκπαιδευτικές πλατφόρμες και αποθετήρια συλλογής και διάθεσης ψηφιακού υλικού.
Προώθηση της ισότιμης πρόσβασης στην σχολική εκπαίδευση
Επιδιώκεται η ενίσχυση της συμμετοχής στην προσχολική, την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, με στοχευμένες δράσεις προς όφελος των παιδιών με αναπηρίες καθώς και των παιδιών που προέρχονται από ομάδες χαμηλού εισοδήματος ή/και ΕΚΟ. Προς αυτή την κατεύθυνση, υιοθετούνται μέτρα εξάλειψης των διακρίσεων, μέτρα θετικής διάκρισης και παρεμβάσεις στην συνολική λειτουργία του σχολείου με την επέκταση της λειτουργίας του Ολοήμερου Σχολείου, καθώς και για την παροχή «δεύτερης ευκαιρίας στην εκπαίδευση» για την ολοκλήρωση της 9χρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης, βασισμένης στις αρχές της εκπαίδευσης ενηλίκων.
Αναβάθμιση και αύξηση της συμμετοχής στην προσχολική εκπαίδευση
Η ποιοτική αναβάθμιση της παρεχόμενης προσχολικής εκπαίδευσης στοχεύει μεταξύ άλλων στη βελτίωση των βασικών ικανοτήτων γραμματισμού και αριθμητισμού καθώς και την ομαλή προσαρμογή στη σχολική κοινότητα της τυπικής εκπαίδευσης. Ιδιαίτερη σημασία θα δοθεί στη διεύρυνση της συμμετοχής των παιδιών από μειονεκτικά περιβάλλοντα.
Μαθητές με αναπηρίες
Σχεδιασμός και ανάπτυξη προσβάσιμου εκπαιδευτικού και εποπτικού υλικού για μαθητές με αναπηρίες.
Αναδιάρθρωση του ρόλου των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής και μετατροπή τους σε Κέντρα Υποστήριξης Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης , σύσταση Σχολικών Δικτύων Εκπαίδευσης και Υποστήριξη, λειτουργία των Επιτροπών για την διαγνωστική εκπαιδευτική αξιολόγηση και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών αναγκών των μαθητών καθώς και την παραπομπή τους στα Κέντρα Διάγνωσης,
Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης. Πρόγραμμα μέτρων εξατομικευμένης υποστήριξης μαθητών με αναπηρίες με τη χρήση Νέων Τεχνολογιών και με τη χρήση υπάρχοντος προσβάσιμου εκπαιδευτικού υλικού σε ψηφιακή μορφή, ώστε η εκπαίδευση να ανταποκρίνεται στις ανάγκες όλων των μαθητών χωρίς διακρίσεις.
ΖΕΠ-Ζώνες Εκπαιδευτικής προτεραιότητας Για την ενίσχυση των σχολείων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης που εντάσσονται στις Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας (Ζ.Ε.Π.), υλοποιούνται δράσεις όπως:
η καταπολέμηση της σχολικής αποτυχίας των παλιννοστούντων και αλλοδαπών μαθητών/ μαθητριών στο ελληνικό σχολείο, προκειμένου να εξασφαλιστεί η κατά το δυνατόν ισότιμη εκπαίδευση των ομάδων αυτών με γηγενείς μαθητές/ μαθήτριες, καθώς και η κοινωνική τους ένταξη.
Υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση με ενίσχυση των διακρατικών συνεργασιών, οι οποίες αφορούν τη λειτουργία Τάξεων Υποδοχής Ζ.Ε.Π. και Ενισχυτικών Φροντιστηριακών Τμημάτων Ζ.Ε.Π. για τους μαθητές από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (αλλοδαπούς, παλιννοστούντες, ρομά, μουσουλμανόπαιδες κλπ).
η υλοποίηση εκπαιδευτικών δράσεων με ειδική έμφαση στον πολιτισμό και με υποστήριξη της ένταξης μαθητών από Ευάλωτες Κοινωνικές Ομάδες (ΕΚΟ) στα Δημοτικά Σχολεία.
Καλόγηρος Βασίλειος