Παρακολουθώντας κανείς το ντοκιμαντέρ του BBC για τον Σερ Άλεξ Φέργκιουσον με τίτλο «Secrets of Success», μπορεί να καταλαβεί πολλά για την επιτυχία της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, επί των ημερών του. Δεν είναι μόνο αυτά που είπαν οι παίκτες του Κριστιάνο, Γκιγκς, Φέρντιναντ ή ο Μουρίνιο («τον σεβάστηκα από τη στιγμή που όταν τους αποκλείσαμε με την Πόρτο, χτύπησε την πόρτα των αποδυτηρίων μας για να πει στους παίκτες συγχαρητήρια. Αυτό ήταν κάτι εκτός κουλτούρας της Πορτογαλίας και έκανε σε όλους μας εντύπωση»).
Νομίζω πως η λέξη κλειδί στην καριέρα του είναι «teamwork». Έκανε τα πάντα για να έχει τους παίκτες του ομάδα. Στο γραφείο του υπήρχε φωτογραφία με μία ενδεκάδα εργατών, κάποιοι εκ των οποίων ήταν σκλάβοι και που τη δεκαετία του 1920 έχτιζαν στη Νέα Υόρκη το Ροκφέλερ σέντερ. Στη φωτογραφία απεικονίζονταν την ώρα του διαλλείμματός τους και το «μάθημα» αυτής, ότι η ενδεκάδα, που είναι κρεμασμένη κάποια δεκάδες μέτρα πάνω από το έδαφος, δουλεύει σαν ομάδα. Ο ένας έχει τον άλλον: «Δεν υπάρχει μεγαλύτερη θυσία, από το να δώσεις τη ζωή σου για την ομάδα» είναι τα λόγια του. Λόγια και εικόνα πλήρως αποτυπωμένα στο μυαλό του Κριστιάνο, χρόνια μετά.
Ένα ακόμη παράδειγμα που χρησιμοποιούσε για το «teamwork» είχε να κάνει με τα αποδημητικά πουλιά: «κάνουν κάποια χιλιάδες χιλιόμετρα σε σχήμα «V», ώστε να βρουν πιο θερμά κλίματα. Ένας είναι ο αρχηγός, αλλά ο καθένας έχει το ρόλο του. Και στην πορεία τους, ο ένας δουλεύει για τον άλλον, αλλάζοντας θέσεις». Σε μία προπόνηση μάλιστα, σταμάτησε το δίτερμα για να κοιτάξουν όλοι τον ουρανό, καθώς μία ομάδα αποδημητικών περνούσε πάνω από το Μάντσεστερ.
Ήθελε να καταλαβαίνουν οι ποδοσφαιριστές του ότι ο ένας είναι για τον άλλον, που ένα βράδυ, τους έκλεισε σε έναν στρατώνα των ειδικών δυνάμεων. Οι στρατιώτες έκαναν άσκηση εξόντωσης τρομοκρατών, οι οποίοι κρατούσαν ομήρους. Οι βόμβες και οι σφαίρες τρόμαξαν τους παίκτες, οι οποίοι όταν άνοιξαν τα φώτα, είδαν κάποιους ένστολους με όπλα και καλυμένα πρόσωπα ακριβώς δίπλα τους: «Ο Πολ Ινς τρόμαξε τόσο πολύ που άρχισε να ουρλιάζει, αλλά οι υπόλοιποι του συμπαραστάθηκαν» έλεγε γελώντας ο coach.
Το «teamwork» ίσχυε όμως και για τον ίδιο. Ήξερε τα ονόματα όλων όσων βρίσκονταν μέσα ή δίπλα στην ομάδα. Από τους ανθρώπους στο lobby του ξενοδοχείου, μέχρι εκείνους που μετέφεραν τα πράγματα: «Σ’ όλη την πορεία μου, 26 χρόνια, δεν άλλαξα καθόλου συμπεριφορά. Το μόνο που προσπαθούσα ήταν να γίνομαι καλύτερος» είναι τα λόγια του Σερ Άλεξ. Και πώς το κατάφερε αυτό; Ένας από τους τρόπους, είναι με την ανανέωσή του, δουλεύοντας με νεαρούς ποδοσφαιριστές. Listening, learning, leading είναι το απόφθεγμά του: «δεν μπορείς να κερδίσεις τίποτα χωρίς τους νεαρούς» απάντησε στο ρίσκο που πήρε να χτίσει την ομάδα στη γενιά του 92 (Γκιγκς, Σκόουλς, Μπέκαμ, Νέβιλ κλπ).
Είχε πάντως τον τρόπο να προσγειώνει τους παίκτες του και κυρίως τα μεγάλα ονόματα στη δική του πραγματικότητα, καθώς, η λέξη πειθαρχία είναι μία ακόμα που χρησιμοποιεί συνέχεια: «Τα αποδυμητικά πουλιά πετούν κάποιες χιλιάδες χιλιόμετρα για να κάνουν τη δουλειά τους. Εσείς, έναν αγώνα την εβδομάδα παίζετε και η φήμη σας εξαρτάται από το να είστε συνεπείς κάθε Σάββατο και να παρουσιάζετε ένα συνεχώς καλύτερο πρόσωπο. Οι προσδοκίες είναι πλέον μεγαλύτερες από εσάς και χρειάζεται περισσότερη δουλειά για να αποδείξετε αυτό που είστε…» ήταν μία από τις ατάκες του, ενώ σε κάποια άλλη στιγμή εκμυστηρεύτηκε: «όταν καταλάβαινα ότι κάποιος πήγαινε να ξεφύγει, του έλεγα ότι μπορούσα να ζήσω και χωρίς αυτόν». Βέβαια, είχε την εξυπνάδα, ώστε να γνωρίζει πως πρέπει να συμπεριφέρεται με ιδιαίτερο τρόπο στον κάθε έναν από τους ποδοσφαιριστές του, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τον Έρικ Καντονά και την περιβόητη κλοτσιά στον οπαδό της Κρίσταλ Πάλας: «δεν του είπα ποτέ τίποτα, γιατί ήξερα ότι αυτός ήταν ο τρόπος για να τον κερδίσει ξανά η ομάδα».
Πρόκειται για έναν άνθρωπο που δεν άφηνε τίποτα στην τύχη του, εντός και εκτός ομάδας, έχοντας την ευφυΐα να μοιράζεται πράγματα, αλλά και το σθένος να χαρακτηρίσει λάθος του την απομάκρυνση του Σταμ από το σύλλογο.
Υπεραμύνθηκε της επιλογής Μόγιες, χαρακτηρίζοντάς την ως την καλύτερη που θα μπορούσε να γίνει, αλλά από τα λεγόμενά του, είναι φανερό ότι δεν αποτελούσε προτεραιότητα: «Ο Ζοσέ γύριζε στην Τσέλσι, ο Αντσελότι ήταν στη Ρεάλ, ο Κλοπ ανανέωσε με την Ντόρτμουντ, ο Φαν Γκααλ καθοδηγούσε την εθνική Ολλανδίας, ο Γκουαρντιόλα, τον συνάντησα και του είπα ότι όταν ήταν έτοιμος να επιστρέψει στους πάγκους να μου το πει. Δεν πήρα απάντηση ποτέ».
Ένα μεγάλο μέρος του ντοκιμαντέρ γυρίζεται στο London business school, όπου παρουσία του Σερ Άλεξ φοιτητές προσπαθούν να εξηγήσουν το business κομμάτι του manager Φέργκιουσον. Εκεί υπάρχει μία ερώτηση για τη σχέση προπονητή – ποδοσφαιριστών: Υπάρχει μία γραμμή, που στο ένα μέρος της υπάρχει η λέξη φόβος και στο άλλο η αγάπη. Οι φοιτητές είπαν ότι μάλλον ήταν αγάπη, ο Κριστιάνο και ο Γκιγκς τόνισαν ότι όλα ήταν στιγμές. Άλλες φόβου, άλλες αγάπης. Ο Σερ Άλεξ έβαλε και μία τρίτη παράμετρο, αυτή του μίσους, αλλά κατέληξε σε μία έννοια, που είναι τόσο μεγάλη, όσο και αυτά που κέρδισε ο ίδιος στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ: Respect!!!
