Αν προσπαθήσει κανείς να αντιστοιχίσει μόνο μία ιδιότητα στον μέσο φίλαθλο του Παναθηναϊκού την τελευταία τριετία, πιθανότατα τίποτα δεν θα ταίριαζε καλύτερα από το «ταλαιπωρημένος». Οι λόγοι είναι λίγο ως πολύ γνωστοί. Τα άγνωστα νερά του πειράματος εσόδων – εξόδων με την αδρανοποίηση του Δ. Γιαννακόπουλου, η αναμενόμενη αποτυχία της πρώτης σεζόν, η έλλειψη βελτίωσης την δεύτερη, το γαϊτανάκι των προπονητών που έρχονταν και έφευγαν, η επιστροφή του ιδιοκτήτη στα κοινά του συλλόγου, η εκκωφαντική αποτυχία του νέου μοντέλου (Α. Πεδουλάκη – Ντ. Ράντονιτς), μια ακόμη χειρότερη σεζόν χωρίς την παραμικρή αίσθηση συνέχειας.
Ένα συνεχές εργοτάξιο στο οποίο δεν χτιζόταν απολύτως τίποτα.
Η κόπωση του κοινού έφερε σταδιακή απαξίωση της ομάδας και εικόνα εγκατάλειψη της στο φινάλε της φετινής Ευρωλίγκας, μια εικόνα που δεν συνάδει ούτε με το δέσιμο κόσμου – συλλόγου, ούτε με την ίδια τη δυναμική του. Η βροντερή παρουσία στους τελικούς της Basket League μπορεί να αποδοθεί τόσο στην ίδια την εμπορικότητα του αντιπάλου, στο γεγονός ότι το τριφύλλι έδωσε κάποια ψήγματα αισιοδοξίας στο πρώτο και δεύτερο παιχνίδι, όσο και στην καλλιέργεια του γνωστού πολεμικού κλίματος που συνηθίζεται σχεδόν κάθε Ιούνιο στα παρκέ. Την ίδια στιγμή, ουδείς μπορεί να παραγνωρίσει πως η τοξικότητα που συχνά ανέδιδε το πράσινο στρατόπεδο μετέτρεπε την Αθήνα σε έναν όχι ακριβώς προτιμητέο προορισμό για ένα αθλητή με αρκετές επιλογές στα χέρια του.
Η ρεαλιστική προσέγγιση εξόδου από την βαθιά κρίση θα ήταν, υπό άλλες συνθήκες, η σταδιακή οργάνωση του τμήματος σε βάθος χρόνου, η καλλιέργεια ενός αγωνιστικού κορμού η οποία με τις απαραίτητες προσθαφαιρέσεις θα μπορούσε σε 3-4 χρόνια να επιτρέψει στον Παναθηναϊκό να επιστρέψει στην κορυφογραμμή του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Κάτι τέτοιο θα απαιτούσε προσεκτική επιλογή στελεχών πέραν του πρώτου προπονητή, οργανόγραμμα, ξεκάθαρη επικοινωνιακή πολιτική και δεδομένα πολλή υπομονή στις δυσκολίες και τις αποτυχίες. Αλλά αυτό δεν ταιριάζει στην ψυχοσύνθεση του ιδιοκτήτη, το πληγωμένο προφίλ του οποίου θέλει τον κόσμο, τον θέλει τώρα και είναι διατεθειμένος να πληρώσει ό,τι χρειαστεί για να τον αποκτήσει.
Σύμφωνα λοιπόν με το τελευταίο, ο Έργκιν Αταμάν ήταν η καλύτερη επιλογή που θα μπορούσε να κάνει.
Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του «12 κανόνες για τη ζωή» (εκδόσεις Key Books), ο Τζόρνταν Πίτερσον, ο πρώτος ροκ σταρ ψυχολόγος της εποχής μας, γράφει μεταξύ άλλων για τις λούπες θετικής ανατροφοδότησης όπως ο αλκοολισμός ή η αγοραφοβία, δίνοντας παράλληλα και το αντίθετο παράδειγμα:
«Οι συνθήκες αλλάζουν, και το ίδιο μπορείς να κάνεις και εσύ. Οι λούπες της θετικής ανατροφοδότησης, που προσθέτουν το ένα αποτέλεσμα στο άλλο, μπορούν να κλιμακωθούν αντιπαραγωγικά σε μια αρνητική κατεύθυνση, αλλά, επίσης, μπορούν να λειτουργήσουν ώστε να προχωρήσεις. Οι αλλαγές στη γλώσσα του σώματος δίνουν ένα σημαντικό παράδειγμα. Εάν σου ζητούσε κάποιος ερευνητής να κινήσεις τους μύες του προσώπου σου, έναν προς έναν, σε μια έκφραση που ερμηνεύεται ως θλίψη στον παρατηρητή, θα έλεγες ότι αισθάνεσαι πιο θλιμμένος». Εάν σου ζητούσαν να κινήσεις τους μύες σου έναν προς έναν σε μια έκφραση που ερμηνεύεται ως χαρούμενη, τότε θα έλεγες ότι αισθάνεσαι πιο χαρούμενος. Τα συναισθήματα είναι εν μέρει σωματική έκφραση και μπορούν να ενισχυθούν (ή να μειωθούν) από αυτή την έκφραση. […] Οι αντιδράσεις των άλλων θα τα ενισχύσουν όλα αυτά. Οι άνθρωποι, σαν τους αστακούς, μετρούν ο ένας τον άλλον, εν μέρει σύμφωνα με τη στάση τους. Εάν δείχνεις ηττημένος, τότε οι άνθρωποι θα αντιδρούν απέναντί σου σαν να χάνεις πραγματικά. Αν αρχίσεις να στέκεσαι ίσιος, τότε οι άνθρωποι θα σε κοιτούν και θα σου φέρονται διαφορετικά».
Ε λοιπόν, δυσκολεύομαι να βρω κάποιον ο οποίος μπορεί να δημιουργήσει άμεσα μια λούπα θετικής ανατροφοδότησης, την οποία έχει απελπισμένη ανάγκη αυτή τη στιγμή ο Παναθηναϊκός, καλύτερα από τον Τούρκο προπονητή. Δείτε τις δηλώσεις του αφού κατέκτησε το πρωτάθλημα Τουρκίας: «δεν φοβάμαι τις προκλήσεις, θα πάρουμε μεγάλους παίκτες». Τα ίδια και στις πρώτες του ατάκες όταν ανακοινώθηκε: «Είμαι ένας προπονητής νικητής και με εξαίρεση αυτή τη χρονιά, τις προηγούμενες τέσσερις σεζόν είχα μεγάλες επιτυχίες στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Και τώρα αισιοδοξώ πως θα τις επαναλάβω στο ΟΑΚΑ με τον Παναθηναϊκό. Είμαι βέβαιος πως όλοι οι φίλαθλοί μας θα το ευχαριστηθούν και είμαι επίσης βέβαιος πως οι αντίπαλοί μας θα έχουν κάποια προβλήματα».
Καλά όλα αυτά, σας ακούω να λέτε, αλλά «του Ιούνη τα καμώματα τα βλέπει ο Γενάρης και γελά». Πράγματι, οι ομάδες δεν φτιάχτηκαν με δηλώσεις και τσιτάτα, αλλά με καλή οργάνωση, σκληρή δουλειά και την απαραίτητη τύχη. Είναι επίσης δεδομένο το ότι αν βάλεις απότομα ψηλά τον πήχη, κινδυνεύεις να περάσεις από κάτω. Όποια και αν είναι η ομάδα που θα δημιουργηθεί, το σίγουρο είναι πως θα χρειαστεί κάμποσο χρόνο για να αποκτήσει συνάφεια, επικοινωνία, συνήθειες. Εντούτοις αν υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων των οποίων η περσόνα μπορεί να κρατήσει λίγο παραπάνω την αιδιοδοξία και να βοηθήσει να ξεπεραστούν οι αναπόφευκτες αναταράξεις, αυτός είναι ο Αταμάν: τηρουμένων των αναλογιών, μπορεί κανείς να βρει σε αυτό ομοιότητες με τον Ρικ Πιτίνο.
Με την ανακοίνωση των τριών πρώτων μεταγραφών (Βιλδόσα, Μωραϊτης, Κ. Αντετοκούνμπο) να είναι μερικές ημέρες μακριά, τα φώτα έχουν πέσει αναπόφευκτα στο πρώτο μεγάλο όνομα που θα εγκαινιάσει την εποχή Αταμάν. Όχι πως ο Αργετινός είναι μικρό μέγεθος, τουναντίον, δεν είναι όμως μέλος των Alpha males της Ευρωλίγκας όπως κάμποσοι που έχουν περάσει από το μεταγραφικό ρεπορτάζ των πράσινων (Καμπάσο, Τζέιμς, Πάντερ, εσχάτως Ταβάρες!) – για την ακρίβεια αυτή θα είναι η πρόκληση για αυτόν. Το πρότζεκτ είναι προφανώς τόσο δύσκολο όσο και δαπανηρό: κανείς δεν είπε ότι το «κερδίζω τώρα» είναι εύκολη δουλειά, αλλιώς θα το έκαναν όλοι.
Άλλοι προπονητές θα απέφευγαν τα μεγάλα λόγια και τις υπερβολικές προσδοκίες, φοβούμενοι ότι μπορεί κάποια στιγμή να γυρίσουν και να τους καταπιούν αμάσητες. Ο πονηρός Τούρκος ξέρει πως έχει στο τσεπάκι την πρόοδο σε σχέση με την ανυποληψία των τελευταίων ετών (αρκεί η ομάδα να ανταποκριθεί σε ένα στοιχειώδη βαθμό) και δεν ανησυχεί για λεπτομέρειες. Με απλά λόγια: το πιθανότερο δηλαδή είναι πως ο Παναθηναϊκός δεν θα είναι παρών τον Μάιο του ’24 στο Βερολίνο για το F4, όμως αυτό θα έχει μικρή σημασία αν οι πράσινοι επιστρέψουν στα πλέι-οφ, κάνουν ξανά φρούριο την αρένα τους, κερδίσουν ξανά το σεβασμό των αντιπάλων – του αιώνιου συμπεριλαμβανομένου.
Τι μπορεί να πάει στραβά; Ένα σωρό πράγματα. Αλλά όπως όλοι οι χαρισματικοί τύποι, έτσι και ο Αταμάν έχει τον τρόπο του να σε πείθει πως με κάποιο τρόπο, όλα θα πάνε καλά. Και αυτό είναι κάτι που ο χιλιοταλαιπωρημένος Παναθηναϊκός χρειάζεται αυτή τη στιγμή.